به گزارش «نسیم»، به نقل از روابط عمومی وزارت راه و شهرسازی، دیروز در هفتمین جلسه شورایعالی معماری و شهرسازی در دولت یازدهم که با حضور وزیر راه و شهرسازی برگزار شد، شورایعالی مقرر کرد تا قبل از اجرایی شدن حریم مصوب پایتخت ایجاد هرگونه شهر و شهرستان جدید در حریم مذکور ممنوع شود و از اصلاح قوانین، وزارت کشور و شهرداری تهران تدابیر واحدی را برای کنترل ساخت و سازها و صدور مجوزهای احداث بنا و برخورد با تخلفات برای وحدت رویه به شهرداریهای واقع در حریم پایتخت ابلاغ کنند.

همچنین تا قبل از اجرایی شدن حریم مصوب پایتخت آرای کمیسیون ماده 100 معطل مانده در حریم پایتخت بدون اغماض توسط شهرداری تهران اجرایی و گزارشی از اقدامات آتی را در شورایعالی مطرح شود و باتوجه به کارآمدی قانون نظارت بر گسترش شهر تهران در گذشته وزارت کشور با همکاری وزارت راه و شهرسازی بازنگری و احیای قانون مذکور و تعریف دوباره حوزه عمل آن را مورد بررسی قرار داده و نتیجه را حداکثر تا 6 ماه آینده به شورایعالی شهرسازی ارائه نمایند.
بنابر این گزارش در ادامه هفتمین جلسه شورایعالی معماری و شهرسازی در دولت یازدهم مقرر شد تا قبل از اجرایی شدن حریم مصوب پایتخت وزارت کشور و شهرداری تهران با هماهنگی یکدیگر رویه ای واحد برای کنترل و جلوگیری از ساخت و سازها در حریم پایتخت بویژه در حاشیه روستاها اتخاذ نمایند.
همچنین تا قبل از اجرایی شدن حریم مصوب پایتخت مقرر شد: وزارت راه و شهرسازی با همکاری استانداری تهران وضعیت مالکین و تعاونیها مستقر در حریم شمال و شمال شرق تهران در اجرای نظر مقام معظم رهبری (1387) درخصوص اراضی یاد شده مبنی بر آزاد شدن اراضی مذکور و تبدیل آنها به فضای سبز و طبیعی و ارائه زمین و خانه معوض به مالکان ذیحق، ظرف 6 ماه آینده را تعیین تکلیف نماید.
بنابر این گزارش شورایعالی معماری و شهرسازی مصوب کرد: از آنجائی که طرح پیشنهادی تقسیمات کشوری در وزارت کشور در حال بررسی میباشد موضوع مستثنی نمودن حریم پایتخت و حریم کلانشهرهای کشور از موضوع مفاد ماده 2 قانون تعاریف محدوده و حریم . . . ، همچنین لغو قانون الحاق یک بند و 3 تبصره به ماده 99 قانون شهرداریها و نیز اصلاح تقسیمات کشوری در حریم مصوب پایتخت در قالب طرح فوق الذکر توسط معاون محترم عمران و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور پیگیری و گزارش مربوط ظرف مدت 2 ماه آینده به شورای عالی شهرسازی ارائه خواهد شد.
همچنین در ادامه این مصوبه آماده است: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با نظارت دبیرخانه شورایعالی معماری و شهرسازی در اسرع وقت نسبت به تهیه طرح هادی روستاهای فاقد طرح واقع در حریم پایتخت اقدام و محدوده همه روستاهای واقع در حریم پایتخت را تدقیق و بر روی زمین نشانه گذاری نماید.
در هفتمین جلسه شورایعالی معماری و شهرسازی موضوع حریم پایتخت به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و در این جلسه بیان شد که با گذشت 6 سال از تصویب طرح جامع تهران همچنین با توجه به اینکه در حال حاضر طرحهای جامع تعدادی از شهرهای واقع در حریم تهران در مرحله تصویب و ابلاغ نهایی می باشند و تعیین تکلیف حریم پایتخت بسیار ضرورت دارد .

مشروح مذاکرات دیروز در شورای عالی معماری و شهرسازی درباره حریم پایتخت به شرح زیر است:

این حریم با مساحت 5918 کیلومترمربع ، حدود 4/0 درصد وسعت کل کشور ، بیش از14 درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده است . حساسیت و اهمیت حریم پایتخت از منظر امنیتی ، زیست محیطی ، کالبدی و عملکردی به نحوی است که نحوه برخورد با آن را ازحریم دیگر شهرها متمایز می سازد. این مهم در فرامین متعدد مقام معظم رهبری همواره مورد تاکید بوده و همواره بر کنترل گسترش شهر تهران و ممانعت از شهرک سازی وتوسعه ساخت و ساز در حریم تهران تاکید و بر ایجاد فضای سبز و کاربری های طبیعی در حریم تهران تصریح شده است.
متأسفانه طی سالهای گذشته به دلیل نبود مدیریت واحد همواره برتعداد مراکز جمعیتی و سکونتگاههای پیرامون شهر تهران افزوده شده و واحدهای تقسیماتی متعدد در حریم تهران ایجاد شده است ( بویژه با اجرای قانون الحاق یک بند و سه تبصره به ماده 99 شهرداریها در خصوص اصلاح حریم تهران که طی آن عملاً حریم تهران تحت مدیریتهای متعدد قرار گرفت). همچنین در اجرای" قانون تعاریف محدوده و حریم شهر و روستا و نحوه تعیین آنها " (بویژه مواد 2و 6 ) که به موجب آن درداخل حریم پایتخت مجموعه ای از حریم شهرها در قالب طرحهای هادی و جامع تعریف گردیدند.
از زمان تهیه طرح جامع برای شهر تهران( 1347 ) تا کنون حدود 26 شهر در حریم پایتخت ایجاد شده است و در طول این سالها حریم تهران هم از داخل و هم از بیرون شهر تهران و از جانب شهرهای جدید مورد تعدی قرار گرفته است.
مطالعات طرح جامع تهران(مصوب 1386) به اتکاء مطالعات گسترده خود کاهش حریم شهر تهران را یکی از معضلات اساسی و نیازمند توجه اکید کلیه مسئولان دانسته و تاکید می نماید که در چارچوب اجرای قانون "تعاریف محدوده و حریم شهر ،روستا و ..." چنانچه حریم تهران به قلمرو شهرستان محدود شود شهر تهران نه فقط حریم بلکه بخشی از محدوده خود را نیز از دست می دهد و در این ارتباط تأکید می نماید که تقسیمات اداری – سیاسی استان تهران ناکارآمد و بی تناسب با ساختار کالبدی و عملکردی پایتخت است . این هشدار و ضرورت افزایش حریم تهران فراتر از محدوده شهرستان تهران ( با هدف حمایت از هاله شهری-تنفسی تهران و تقویت انسجام ساختار فضایی شهرو منطقه کلانشهری تهران و در جهت حسن انجام نقش های ملی و منطقه ای و فراملی تهران) در فرایند بررسی و تصویب طرح جامع و حریم شهرتهران طی جلسات متعدد و با بررسی گزینه های متعدد باحضور کارشناسان و مسئولین ذیربط کشور مورد بررسی قرارگرفته و نهایتاً درجلسه مورخ 16/3/86 شورای عالی شهرسازی و معماری سند حریم پایتخت با اعتقاد به ضرورتهای یادشده به تصویب نهایی رسید و به مراجع ذیربط ابلاغ گردید.
بر اساس مصوبه مذکور حریم پایتخت ضرورتاً شهرستانهای تهران ، ری ، شمیرانات ، اسلامشهر ورباط کریم و بخشهای قدس و مرکزی از شهرستان شهریار وقت (به استثنای دهستان جوقین) را شامل شد . لازم به ذکر است که از زمان تصویب طرح جامع تهران و برخلاف احکام طرح مذکور متاسفانه 3 شهرستان جدید قدس و پردیس و بهارستان تاسیس شده اند.
در سند اصلی طرح جامع تهران لزوم اعمال ضوابط و مقررات هماهنگ برای همه مراکز جمعیت و فعالیت واقع در حریم و عدم تعیین حریم جداگانه برای کانونهای جمعیتی و کلیه سکونتگاههای موجود در آن از طریق تهیه طرح حریم در قالب طرح جامع تهران همراه با ضوابط و مقررات ساخت وساز مورد تاکید قرار گرفته و براین اساس انجام اقداماتی توسط دستگاههای ذیربط مقرر و تصریح شده است از جمله :
- تدقیق مرز و خط بیرونی حریم تهران ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ مصوبه بوسیله شهرداری تهران با همکاری دستگاههای ذیربط و تهیه نقشه های مربوط و ارائه به دبیرخانه شورای عالی شهرسازی جهت مهر و امضاء. در سال جاری مدارک مربوط توسط شهرداری تهران به دبیرخانه شورای عالی شهرسازی ارسال و در مرحله بررسی نهایی است.
-تهیه طرح هادی برای روستاهای فاقد طرح هادی واقع در حریم و همچنین اصلاح و بازنگری طرحهای هادی واقع درحریم پایتخت بر اساس ضوابط حریم توسط بنیاد مسکن با همکاری شهرداری تهران ظرف مدت یک سال . لازم به ذکر است فقدان طرح هادی و عدم تدقیق محدود و حریم روستاهای مذکور و توسعه ساخت و ساز ها در عرصه های مذکور یکی از مشکلات اساسی حریم پایتخت است.
- تهیه طرحهای ساماندهی حریم پایتخت در قالب 5 طرح ( شامل طرحهای ساماندهی : حریم شمال شرق تهران -شمال بزرگراه بابایی- ، حریم شمالی تهران ، حریم شرقی تهران ، حریم جنوبی تهران و مجموعه آفتاب – حرم مطهر حضرت امام خمینی (ره) ) توسط شهرداری تهران ظرف مدت 4 سال (تا سال 90) و ارائه به شورای عالی شهرسازی جهت تصویب نهایی. درطرحهای یادشده مقرر است دستور العمل ضوابط حریم به تفکیک 5 منطقه ذکر شده تدقیق و ارائه گردد .در این خصوص هنوز مدارکی در اختیار دبیرخانه شورای عالی شهرسازی قرار نگرفته است .
-رفع مغایرتهای قانونی از طریق اصلاح تقسیمات کشوری ویا اصلاح قوانین و مقررات مربوط آن برای آن بخش از حریم مذکور که در خارج از مرز تقسیمات کشوری شهرستان تهران واقع است توسط وزارت کشور که هنوز محقق نشده است .
-تهیه و ابلاغ دستورالعمل نظارت بر حریم تعیین شده و همچنین توزیع درآمدهای حاصل از توسعه و عمران و نظارت بر ساخت و سازهای مجاز و قانونی بین مراکز جمعیتی ( شهری و روستایی ) واقع در حریم مذکور ، ظرف مدت 3 ماه از تاریخ تصویب طرح جامع توسط وزارت کشور . ظاهراً دستورالعمل مذکور به مرحله اجرا نرسیده است.
-تهیه طرح استقرار مدیریت یکپارچه حریم پایتخت و نظارت برتحولات آن توسط وزارت کشوردر کوتاه مدت ( تا 3 سال ). توضیح اینکه این طرح در دست تهیه بوده و به مرحله تصویب و ابلاغ نرسیده است.
با گذشت 6 سال از تصویب طرح جامع تهران همچنین با توجه به اینکه در حال حاضر طرحهای جامع تعدادی از شهرهای واقع در حریم تهران در مرحله تصویب و ابلاغ نهایی می باشند و تعیین تکلیف حریم پایتخت بسیار ضرورت دارد .
با توجه به اینکه سند حریم پایتخت و احکام مربوط به آن یکی از اسناد مهم طرح جامع تهران (مصوب 1386 شورای عالی شهرسازی و معماری ) است تأخیر در اجرایی شدن آن با تبعات منفی متعددی به لحاظ فضایی- کالبدی و اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی همراه خواهد بود .لذا عزم ملی مورد نیاز است که بر اساس آن همه مسئولان ذیربط با درک شرایط خاص شهرستان تهران و شهر تهران به عنوان پایتخت کشور که نگاه ویژه ای را طلب می نماید و با احترام به احکام مستدل تخصصی و کارشناسی شده مراجع عالی تصمیم گیر در حوزه توسعه فضایی- کالبدی کشور با فراهم نمودن زمینه های تعامل و همکاری بین بخشی امکان تحقق احکام مذکور را فراهم آورده و از بروز مشکلات بعدی در عرصه پایداری مدیریت توسعه فضایی –کالبدی استان تهران ممانعت به عمل آورند.