به گزارش «نود اقتصادی» ساختار بازار ارز ایران به این صورت است که سوای از بانک مرکزی به عنوان قدرتمندترین بازیگر بازار، دولت به عنوان بزرگترین عرضه و تقاضا کننده دلار، گروهی تحت عنوان بازار آزاد یا بازار غیر رسمی یا همان کانالهای تلگرامی وجود دارند که عموما با ضعف گاه و بیگاه دولت و بانک مرکزی در بازار ارز، دست به کار میشوند و بازار را در دست میگیرند.
آمار و ارقام جدید از بانک مرکزی نشان میدهد که از ابتدای سال تا به حال بیش از ۵۲ میلیارد دلار ارز از سوی این بانک به انواع مختلف خصوصا واردات به واسطه وزارت خانههای صمت، کشاورزی و بهداشت صرف تامین کالا و خدمات مورد نیاز کشور شده است.
این موضوع دو نکته بسیار مهم را در پی داشت. اولا تامین جریان ارزی به ارزش ۵۲ میلیارد دلار از سوی بانک مرکزی و افزایش ۵ درصدی آن در مقایسه با ارقام سال گذشته نشان میدهد که دست این بانک در ارزهای حاصل از صادرات نفتی و غیر نفتی باز بوده و این موضوع نشانه خوبی برای بازار غیر رسمی نخواهد بود.
بازار غیر رسمی دلار که اوج تحرکات آن را باید در حد فاصل چهار راه استامبول تا میدان فردوسی دید نیز هر چند بازیگری از پازل ارزی ایران است اما دوام آن به ضعف بانک مرکزی بستگی داشته و هر بار بانک دستش از ذخایر خالی باشد و یا خللی در درآمد ارزی ایران وجود داشته باشد، آن بازار قوام پیدا می کند.
علی الحساب به نظر میرسد تحرکات مثبت بازارساز با رویکرد تزریق هدفمند ارز و ورادات کالاهای اساسی صنایع و تغذیه کشور دست بازار آزاد را بسته و چراغ قرمر بزرگی جلوی راه آن باشد.
هر چند جهش های قیمتی ارز با متغیر های اقتصادی و سیاسی کشور همخوانی داشته و توجیه پذیر است اما نمی توان از نقش بازارهای تحریک کننده و کانالهای تهیج کننده لااقل در نرخ سازیهای ساعتی چشم پوشی کرد.
از طرفی کنترل این فضا از آن جا که فضای سازمان یافته و یا یکپارچهای ندارد، سخت بوده و تبعات منفی کنترل طولانی مدت آن نیز بازار را به سمت بازار غیر رسمی خواهد کشاند، مکانیزم جدید بانک مرکزی گزینه ایدهآلی به نظر میرسد.
در ابتدا بانک مرکزی با محدود کردن جریان ارزی بازار غیر رسمی از طریق تغییر قوانین عرضه ارز و سپس با تامین هدفمند جریان ارزی کشور موفق شده بازار ارز را با نرخهای با ثبات تر از گذشته هدایت کند.
به نظر می رسد این اقدامات قبل از کنترل قیمت دلار، بازار غیر رسمی دلار را مهار کرده و بالعکس گذشته این بازار غیر رسمی است که دنباله رو بانک مرکزی شده است.
