«نود اقتصادی» - دکتر اصغر بالسینی تحلیلگر مسائل اقتصادی: پرده اول: شاخص بورس اوراق بهادار تهران با رشدی خیره کننده به بیش از ۲۰۰ هزار واحد افزایش یافته و پس از مدتها توانست سد روانی ۲۰۰ هزار واحد را ردکند.
پرده دوم:مرکز آمار ایران در یک گزارش یک صفحه ای و بدون اعلام جزییات نرخ رشد ۹ ماهه سال ۹۷ را منفی 3/8درصد و نرخ رشد بخش صنعت را نزدیک منفی ۸ درصد اعلام کرد.
همزمانی رکورد شکنی مثبت بورس تهران و رکورد شکنی منفی رشد اقتصادی کشور این سوال را باردیگر به اذهان متبادر می‌سازد که اگر نماگر بورس دماسنج اقتصاد است این چه دماسنجی است که بیمار درگیر تب ۴۰درجه‌ای را فردی سالم و قبراق نشان میدهد که نه تنها در بستر بیماری نیست بلکه مانند یک ورزشکار حرفه ای به قله مرتفعی نیز صعود کرده است؟
به رغم اینکه نگارنده مدافع تعمیق بازار بورس و نقش آفرینی این بازار خصوصا در بازار اولیه است که میتواند به جمع آوری سرمایه های خرد برای طرحهای اقتصادی کمک کند اما نمی‌تواند از این مساله نیز غفلت کند که بازار بورس نه تنها دماسنج خوبی برای اقتصاد نیست بلکه طبیب اقتصاد را نیز به گمراهی می‌کشاند. علت نیز مشخص است. وزن غالب بازار سرمایه کشور متعلق به جمعی از شرکتهای بزرگ عمدتا دولتی وشبه دولتی که تحرکات آنها بازار را به سمت خود می‌کشد. ضمن اینکه عمده شرکتها نیز با بهره گیری از منافع انرژی ارزان-مابه التفاوت ارز دولتی و بازار آزاد و تا حدودی رشد قیمتهای جهانی توانسته اند عملکرد ترازنامه ای خوبی ثبت کرده و بازار سرمایه را بالا ببرند.
در مقابل شاهد ثبت آمار خوف آور رشد منفی ۸درصدی مجموع صنایع کشور هستیم که قطعا با تعمیق رکود ناشی از افزایش هزینه های تولید و کاهش تقاضا در سال ۹۸ این آمار کاهش بیشتری هم خواهد داشت.
در چنین شرایطی لازم است بازار بورس را در جایگاه خود تحلیل کنیم و از خطای تعمیم به دور باشیم.بورس بورس است همین، نه کل اقتصاد.
مصطفی قباد
