در روز دوشنبه مورخ 13/06/1402 اظهاراتی از جناب آقای شمس فرد تحت عنوان " ادعای عضو اتحادیه صادرکنندگان خشکبار" در تارنمای نود اقتصادی با عنوان "بازنشستگان جهاد کشاورزی سم تاریخ مصرف گذشته وارد کرده اند" در قالب یک فیلم مصاحبه  منتشر شده است که در متن زیرنویس فیلم ایشان به عنوان رئیس اتحادیه صادر کنندگان خشکبار معرفی شده اند، حال آنکه بیش از یک سال است که ایشان در کسوت رئیس انجمن خشکبار ایران قرار ندارند و اگرچه آن مجموعه با تیتر ادعای عضو اتحادیه صادرکنندگان خشکبار، سعی در اثبات صداقت در اطلاع رسانی به مردم شریف ایران را داشته است لیکن وجود متن زیر نویس در فیلم و انتشار آن در سایت های خبری و فضای مجازی با عناوین حساسیت برانگیز، موجب تحقق باور مردم به اظهارات رئیس اتحادیه خشکبار  شده و ضروری است تا نسبت به اطلاع رسانی عمومی و اصلاح آن، اقدام مقتضی از سوی آن رسانه صورت گیرد، علی ایحال فیلم منتشره فارغ از سمت مصاحبه شونده، مشتمل بر ادعاهایی است که نه تنها واقعیت نداشته بلکه مصداق تشویش و ایجاد شبهه در اذهان عمومی می باشد. لذا موارد ذیل در پاسخ به اظهارات مطروحه و در راستای تنویر افکار عمومی تشریح میشود، بدیهی است حق هرگونه پیگیری های لازم بعدی همچنان برای سازمان حفظ نباتات وزارت جهاد کشاورزی محفوظ خواهد بود. و این سازمان می تواند از طریق مراجع قضایی موضوع را مورد پیگیری قرار دهد.

رئوس ادعاهای مطروحه از سوی جناب آقای شمس فرد شامل:

1. غیرقابل اعتماد بودن بیشتر سموم کشاورزی.
2. تاریخ مصرف گذشته بودن بیشتر سموم کشاورزی، و باغدار نمی داند!!
3. اختیار سموم در دست بازنشسته های وزارت جهاد کشاورزی است و سایر شرکت های اجازه تدارک سموم را ندارند
4. تدارک کننده سموم (بازنشستگان وزارت جهاد کشاورزی!) مصرف نادرست سموم (مصرف یک سم در محصولات مختلف) را تجویز می کنند.
5. سموم کارساز نیست و قابلیت استفاده آنچنانی ندارد. (نمی دانیم از کجا می آورند؟! ......از هند و چین می آورند).
6. اگر سموم قابلیت استفاده دارد باید به باغدار تفهیم کرد که در چند نوبت باید استفاده شود. 
7. سایر شرکت ها خواستند در عرصه تدارک سموم وارد شوند و باغدارها خواستند تا تدارک را از جای دیگر انجام دهند ولی اجازه ندادند.
8. ترکیه سمی را از جایی آورده بود و دید که ناراحت کننده است آنرا ارزان به ایران فروخت. اینها رفتند خریدند و آوردند و ما بلافاصله  تا فهمیدیم به وزارت جهاد کشاورزی گفتیم و وزارت جهاد کشاورزی را وادار کردیم تا به تمام شهرستانها اعلان کرد که این سم را نخرید و بماند روی دست آنها که ارزان آوردند.

در ابتدا تصریح می­گردد تمامی ادعاهای جناب آقای شمس­فرد خلاف واقع و کذب محض بوده و حاکی از عدم اطلاع یا وجود انگیزه­های خاص ایشان در طرح آنها می باشد، با این وجود در راستای تنویر افکار عمومی به آگاهی می رساند تـامین انواع آفتکش­های کشاورزی از مجاری مجاز و قانونی، با کیفیت مطلوب و تحت نظارت­های ساختاری (در قالب صـدور پروانه های فعالیت در حوزه تولید و واردات سـموم ضمن الزام فراهم آوردن امکانات و تخصص­های علمی و فنی از سوی متقاضیان فعالیت در این عرصه) و متعاقب آن نظارت های اجرایی با صـدور مجوزهـای موردی برای تـدارک هر محموله اعم از مواد موثره (جهت انجـام عملیات فرمولاسیون در کارخانجـات فرمولاتور داخلی) و سموم آماده مصرف، ضمن بررسی دقیق اسناد و مدارک مرتبط با کیفیت این اقلام، نظیر گواهی آنالیز صادره از سوی شرکت تولید کننده در کشور مبدا، گواهی بازرسـی صادره از سوی شرکت بازرسی معتبر
بین المللی و انطباق نتایج ارزیابی­های مندرج در این گواهی­هـا بـا حـدود مجاز مورد قبول( FAO یـا کارخـانه سازنـده اولیه) با نظارت کامل سازمان حفظ نباتات صورت می­گیرد. متعاقبًا کلیه سـموم تولیـد شـده از مواد موثره وارداتی در کارخانجات فرمولاتور داخلی ، پس از تولید و پیش از عرضه به بازار مـورد ارزیــابی کیفی قرار می­گیرد. و همچنین تمــامی ســموم آمــاده مصــرف وارداتی در آزمایشـگاه­های داخلی نیز مورد بررسی­های کیفی قرار می گیرد، بنابراین سموم تدارک شده از کیفیت مطلوب و منطبق با ضوابط مربوطه برخوردار می­باشند. از طرفی تمامی سموم تدارک شده از مجاری قانونی دارای برچسبی به زبان فارسی بوده که علاوه بر اطلاعات فنی، حاوی مشخصات مربوط به منبع تامین کننده در کشور مبداء، تاریخ تولید و تاریخ انفضای اعتبار مصرف می­باشد، و به منظور اعمال نظارت کامل بر وضعیت عرضه سموم در داروخانه های گیاهپزشکی (فروشگاه­های سموم) در سالهای اخیر برای بررسی وضعیت سموم مورد عرضه، مانورهای سراسری و گسترده ای (علاوه بر بازرسی های دوره و تصادفی)  از سوی سازمان حفظ نباتات کشور و سازمانهای جهاد کشاورزی استانها با همکاری تعزیرات حکومتی برگزار شده است لذا ادعای صورت گرفته مبنی بر قابل اعتماد نبودن سموم و کارساز نبودن آن ها و نیز قابلیت استفاده نداشتن،(بندهای یک، دو، پنج ادعاهای مشار الیه) بدون ارائه مستندات و مصادیق مربوطه، ناشی از عدم اشراف فنی اظهارکننده به
رویه های تدارک و چگونگی نظارت بر آن می باشد و مجددا تاکید می گردد ادعای مطرح شده مزبور کذب محض می باشد.

لازم به ذکر است کـارآیی سـموم، به عوامـل مختلفی به غیر کیفیت سم نیز بستگی مستقیم دارد که می­توانند تاثیر بسیار بالایی بر کارآیی سموم داشته­باشند، و بدین ترتیب می­توانند عملیات کنترل آفات را با چالش جدی مواجه سازند، از جمله این عوامل می­توان به  روش­های کاربرد و شـرایط محیطی در زمان استفاده، مانند دمای محیط، رطوبت نسبی موجود در محیط، سرعت وزش باد، کیفیت آب مورد استفاده در عملیات سمپاشی ، عدم توجه به توصـیه­های مصـرف و همچنین مصرف ناصحیح سموم به لحاظ ادوات نامناسب سمپاشی، مصرف بی رویه و یا تکراری انواع خاصـی از سـموم، عدم رعایت تقویم سمپاشی و... اشاره نمود، که متاسـفانه عمومًا عدم کارآیی مورد انتظار از سموم بواسطه رعایت نکردن شرایط فوق، به نادرستی و بناحق و بدون ارائه مستندات و مصادیق مربوطه به کیفیت سم نسبت داده می­شود. اگرچه به یکی از این موارد (رعایت تعداد دفعات سمپاشی توصیه شده) در مصاحبه مذکور اشاره شده­است، لیکن به دلیل بی اطلاعی محض گوینده ، مجدداً انگشت اتهام به سوی کیفیت سموم اشاره رفته است. مزید استحضار اعلام می دارد سازمان حفظ نباتات در راستای رسالت خویش نسبت مطالعه و بررسی­ های لازم به منظور تنظیم برنامه های شبکه مراقبت و پیش آگاهی و انجام اقدامات لازم برای هماهنگی فعالیت این شبکه­ها، سیستم­های پیش آگاهی در اجرای برنامه­های مدیریت تلفیقی آفات، بیماریها و علف­های هرز، ضمن تدوین ضوابط و دستور العمل­های فنی، اقدامات لازم را معمول نموده و بر اجرای دستورالعمل­های مذکور نیز نظارت دارد. در همین رابطه برای آشنایی بهره برداران از نحوه کنترل عوامل خسارتزای گیاهی و مصرف اصولی آفتکش­ها، تعداد 176 دستورالعمل اجرایی مدیریت عوامل خسارتزای گیاهی توسط کارشناسان این سازمان تهیه و تدوین شده و علاوه بر ابلاغ به استانها، در تارنمای اینترنتی سازمان حفظ نباتات به آدرس www.ppo.ir برای اطلاع عموم نیز بارگذاری شده است. این درحالی است که روی ظروف تمامی سموم مورد تدارک، برچسبی الصاق شده است که حاوی اطلاعات فنی، مشخصات و دستورات لازم از جنبه های مختلف بویژه چگونگی کاربرد و مصرف سموم منطبق با مصوبات هیئت نظارت بر سموم (نهاد رسمی تصویب کننده سموم در ایران) می­باشد، که علاوه بر دستورالعمل های صدرالذکر، توسط بهره برداران و کشاورزان فهیم مورد توجه و استفاده قرار می­گیرد. مضافاً بر اینکه کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی شهرستانها و مراکز خدمات جهاد کشاورزی و نیز آزمایشگاه­های تشخیص آفات و بیماریهای گیاهی، اطلاع رسانی های لازم در حوزه مصرف صحیح سموم را همواره معمول می­نمایند (بندشش).

در خصوص ادعای مطروحه مبنی بر تجویز کاربرد یک سم در محصولات مختلف از سوی شرکت وابسته به بازنشستگان وزارت جهاد کشاورزی، به آگاهی می رساند مهمترین عامل تعیین کننده برای تجویز سموم در عرصه های کشاورزی در وهله اول آفت هدف و متعاقب آن محصول تیمار شونده می­باشد لذا در صورتی که مصرف یک آفتکش روی چند محصول با تصویب هیئت نظارت بر سموم امکان پذیر باشد، این امر قانونی و بلامانع می­باشد و این موضوع در تمام کشورها مورد اتفاق نظر کارشناسان و مراجع فنی مربوطه می­باشد.لذا در صورت رعایت مصوبات هیئت نظارت بر سموم (از لحاظ آفت هدف، محصول تیمار شونده و دوز ، روش و زمان کاربرد و ...)  امکان کاربرد یک سم در محصولات مختلف وجود دارد. لذا فرآیند توصیه سموم در عملیات کنترل تلفیقی آفات، از طریق مصوبات هیئت نظارت بر سموم و متعاقب آن دستورالعمل های صادره و برچسب سموم بوده و هیچ یک از تدارک کنندگان مجاز به توصیه کاربرد سموم فارغ از مصوبات هیئت نظارت بر سموم نمی­باشند و ادعای  اینکه تدارک کننده سموم (بازنشستگان وزارت جهاد کشاورزی!) مصرف نادرست سموم (مصرف یک سم در محصولات مختلف) را تجویز می کنند، بدون ارائه مستندات و مدارک مربوطه دال بر این امر و بررسی های تکمیلی آن پذیرفتنی نبوده و کذب محض می باشد. (بندچهار).

لازم به ذکر است تولید سالانه محصولات کشاورزی به میزان حدود 125 میلیون تن بوده که بخش مهمی از آن شامل محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای است، و سـموم به عنوان یکی از مهمترین نهاده ها در فرآینـد تولید قسـمت اعظمی از این محصولات، با کنترل عوامل خسارتزای گیاهی نقش اساسـی را ایفا نموده و مورد اسـتفاده قرار می گیرد. بـدیهی است در صورت عـدم اسـتفاده از سموم به عنوان یکی از مهمترین مولفه های مدیریت تلفیقی آفات و یا عدم کارآیی سموم مورد استفاده (ناشی از انقضای تاریخ مصرف آنها)، امکان بالقوه بروز خسارت به محصولات کشـاورزی بـه میزان بیش از 40 درصـد وجود دارد بنابراین بخش مهمی از پایـداری و ارتقاء عملکرد تولیـد محصولات کشاورزی (نظیر خشکبار) ناشی از کاربرد همین سمومی است که با رعایت ضوابط فنی مربوطه توسط شرکت های مجاز دارای پروانه فعالیت تدارک می­شوند. لذا با وجود واقعیت های یاد شده طرح کلی یک موضوع بدون ارائه هر گونه دلیل و مستند و ایجاد شبهه، بدون پشتوانه های اسنادی و فارغ از ارائه مصادیق و مسـتندات مربوطه و تعمیم گسترده انقضای تاریخ مصرف کلیه سموم مورد استفاده و متعاقب آن عدم کارآیی آن ها (بندهای دو وپنج)، سبب بروز شائبه های ناصواب در عرصه تولید محصولات کشاورزی خواهدگردید.

ضمناً در خصوص دراختیار داشتن واردات سموم از سوی شرکت های متعلق به بازنشستگان وزارت جهاد کشاورزی، ذکر این نکته ضروری است که ضوابط مربوطه برای اخـذ پروانه فعالیت در این خصوص که در تارنمای اینترنتی این سازمان قابل مشاهـده بوده و در دسترس عموم قرار دارد. بدیهی است که متقاضـیان واجد شرایط می­توانند وفق مقررات، نسـبت اخذ پروانه فعالیت اقدام نمایند. لازم به ذکر است در همین راستا و در حال حاضر شرکت های متعددی در حوزه واردات سموم آماده مصرف(166 شرکت)  و فرمولاتوری سموم(98 شرکت)، پروانه فعالیت مربوطه را داشته و مجاز به تدارک سموم مورد نیاز عرضه­های کشاورزی منطبق با شرایط و ضوابط فنی مربوطه می­باشند که حاکی از کذب محض بودن ادعای ایجاد فضای انحصاری در این حوزه می باشد. مزید استحضار نیز به اطلاع می رساند که تعدادی از این شرکت­ها در سالهای اخیر پروانه فعالیت مربوطه را دریافت نموده و در این عرصه شروع به فعالیت نموده اند و لذا عدم امکان ورود متقاضیان به این حوزه کذب محض می­باشد، و موکداً اعلام می شود هیچ گونه امتیازی برای یک شرکت، و محدودیتی برای سایر شرکت ها، در زمینه تدارک سموم اعمال نمی­شود، (بند­های سه و هفت).

 همچنین مشارالیه به موردی بدون ذکر مشخصات قابل استناد و پیگیری دال برای خرید سم نامناسب از ترکیه و توزیع آن در کشور اشاره نموده است که تنها نتیجه آن بروز شائبه های ناصواب در اذهان مردم آن هم در شرایط حساس کنونی خواهد بود (بند هشت)، لذا انتظار بر این است و موکـداً توصـیه می شود تا آن رسانه محترم قبل از انتشار موارد این چنینی، بررسـی های لازم را معمول داشـته و از صحت و سقم مطالب مورد ادعا، اطمینان حاصل نموده سپس در خصوص انتشار آن در راستای پیگیری مطالبه حقوق مردم اقدام نماید.