چرا در پساکرونا نرخ بیکاری در ایران کاهش و در آمریکا و کشورهای پیشرفته افزایش یافت؟

به گزارش « نود اقتصادی » درحالی نرخ بیکاری در ایران از ۱۰/۶ درصد به ۹/۸ درصد در بهار سال جاری رسیده که در آمریکا نرخ بیکاری از ۳/۵ درصد در قبل از کرونا به ۱۳/۳ درصد در ماه اخیر رسیده است. در کانادا این میزان از ۵/۵ به ۱۳ درصد، در استرالیا از ۵/۳ به ۶/۴ درصد، در فرانسه از ۸ به ۸/۷ درصد، در آلمان از ۳/۴ به ۳/۸ درصد و در کره جنوبی نیز این میزان از ۳/۳ درصد به ۳/۸ درصد رسیده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد برخلاف بازار کار ایران که سهم کارکنان مزد و حقوق‌بگیر از مجموع کل شاغلین پایین بوده و بازار کار فاقد ساختار متشکل‌تری است، در شرایط رکودی همچون شرایط پس از شیوع کرونا معمولا بخشی از جمعیت شاغل و بیکار به جمعیت غیرفعال تبدیل می شوند؛ چرا که ماندن در وضعیت در جستجوی کار، منافعی برای افراد مزبور نداشته و شاید مشمول هزینه هایی هم بشوند.

اما برخلاف ایران، در اقتصادهایی که ساختار اشتغال متشکل‌تر است و سهم کارکنان مزد و حقوق‌بگیر از مجموع کل شاغلین بسیار بالاست، افراد حتی در صورت از دست دادن شغل خود غالبا از بازار کار خارج نشده و به حالت بیکار در جستجوی کار تبدیل خواهند شد (معمولا به دلیل سیستم‌های تأمین اجتماعی و بیمه های بیکاری).

بنابراین دلیل افزایش تعداد بیکار (تبدیل بخشی از جمعیت شاغل به بیکار) و عدم تغییر جمعیت فعال (به دلیل عدم خروج از بازار کار) «نرخ بیکاری» در این اقتصاد افزایش می‌یابد و «نرخ مشارکت اقتصادی تقریبا بدون تغییر باقی می‌ماند و اما «نسبت اشتغال» با کاهش مواجه می شود.

این وضعیت در جدول بالا نیز به خوبی دیده می‌شود؛ به‌طوریکه درحالی شاغلان مزد و حقوق‌بگیر ایران حدود ۵۴/۶ درصد کل شاغلین کشور را تشکیل می‌دهند که این میزان در آمریکا نزدیک به ۹۴ درصد، در آلمان ۹۰/۴ درصد، در فرانسه نزدیک به ۸۸ درصد، در کانادا ۸۴/۷ درصد، در استرالیا ۸۳/۴ درصد و در کره جنوبی نیز ۷۵/۱ درصد است.

قابل ذکر است همانطور که در نمودار و جدول دیده می‌شود، وضعیت بازار کار ترکیه نیز شباهت‌هایی به کشورمان دارد.