عامل اصلی جهش دلار؛ تورم یا دلالان؟ /محققنیا: ارزهای صادراتی برنگردد، دلار مهار نمیشود
یک تحلیلگر ارزی با تشریح عوامل جهش اخیر دلار تأکید کرد که بازگشت ارزهای صادراتی و تسهیل خرید ارز گردشگران میتواند مسیر نرخ ارز را معکوس کند.
محمدجواد محققنیا، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی،با بیان اینکه کشور در یک چرخه باطل تورم و نرخ ارز گرفتار شده است؛ اظهار کرد: زمانی که تورم افزایش مییابد، نرخ ارز نیز صعودی میشود و افزایش نرخ ارز مجدداً تورم را تشدید میکند که برای شکستن این چرخه باطل، مسئولان باید برنامهریزی جامع و مؤثری تدوین کنند.
وی تأکید کرد: اگر واقعاً میخواهیم مانع جهش نرخ ارز شویم، چارهای جز کنترل تورم نداریم. به طور معمول، تفاوت تورم داخلی با تورم بینالمللی مهمترین عامل تعیینکننده میزان افزایش نرخ ارز است.
محققنیا یکی دیگر از عوامل کلیدی را مدیریت عرضه و تقاضای ارز دانست و گفت: پیمانسپاری ارزی موضوع بسیار مهمی است که باید با جدیت پیگیری شود، اما متأسفانه با چالشهایی از جمله عدم جدی گرفتن آن از سوی برخی صادرکنندگان و تشدید تحریمها مواجه شدهایم که ارزهای صادراتی به طور کامل به کشور بازگردد، نرخ ارز قطعاً روند کاهشی به خود خواهد گرفت.
این تحلیلگر مسائل پولی و ارزی، افزایش انتظارات تورمی و بیثباتی را از دیگر عوامل مؤثر بر جهش نرخ ارز برشمرد و گفت: هرگونه بیثباتی در روابط بینالمللی ایران، تشدید تحریمهای هستهای و تنشهای جهانی، مستقیماً بر انتظارات مردم تأثیر میگذارد و تقاضای سفتهبازی ارز را بالا میبرد. همچنین در پایان سال میلادی به دلیل افزایش تسویههای بینالمللی، معمولاً فشار بیشتری بر بازار ارز وارد میشود، هرچند این عامل نسبت به عوامل قبلی از اهمیت کمتری برخوردار است اما تاثیرگذاری دارد.
محققنیا با اشاره به فعالیت سوداگران گفت: عوامل متعدد یادشده باعث شده دلالان و سوداگران فعالیت خود را افزایش دهند، اما باید توجه داشت که حجم معاملات آنها در مقایسه با کل بازار بسیار اندک است و تأثیر تعیینکنندهای ندارد.
وی دو راهکار عملی برای کاهش نرخ ارز پیشنهاد کرد و گفت: نخست، باید با مشوقهای مناسب و تنبیههای مؤثر، افرادی که هنوز ارز صادراتی خود را به کشور بازنگرداندهاند، تدوین کنیم تا مجاب به بازگشت ارز شوند. دوم، ورود گردشگر خارجی را جذابتر کنیم؛ گردشگران ارز قابل توجهی با خود میآورند و حضور بیشتر آنها خودبهخود فعالیتهای سوداگرانه را کاهش میدهد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان افزود: متأسفانه اکنون بانکها از خرید ارز با نرخی بالاتر از نرخ مصوب منع شدهاند. اگر این محدودیت برداشته شود، بانکها میتوانند ارز گردشگران را با نرخ مناسب خریداری کرده و آن را به چرخه رسمی اقتصاد تزریق کنند که تأثیر مثبتی بر ثبات بازار ارز خواهد داشت.
