عبداله صوفی استاد اقتصاد دانشگاه ویسکانیسین آمریکا در گفتگو با «نود اقتصادی» در خصوص تبعات و پیامدهای منفی دریافت وام 8 میلیارد یورویی از اگزیم بانک کره جنوبی اظهار کرد: اخبار دریافتی از رسانه‌ها حاکی از آن است که رئیس سازمان سرمایه گذاری خارجی و نمایندگانی از بانک مرکزی ایران برای دریافت وام 8 میلیارد یورو از اگزیم بانک کره جنوبی با مدیر کل آن بانک ملاقات داشته و توافق بانک کره‌ای را در ارائه این وام به ایران جلب نموده‌اند.
وی افزود: در ظاهر این یک امر مثبتی به جامعه معرفی شده است. هر چند این مبلغ در مقایسه با وامهای معمول بین المللی رقم بزرگی نیست اما نباید تجربه تسهیلات خارجی نورچشمی‌های تایلندی که منجر به بحران مالی در آن کشور در سال 1997 گردید و سرایت آن بحران به چندین کشور دیگر در جنوب شرقی آسیا، آرژانتین و روسیه طی سال‌های 1997 الی 2002 گردید از یاد برد.
این اقتصاددان عنوان کرد: در اوایل دهه 1990 بخاطر نرخ پائین بهره در کشورهای صنعتی سیل سرمایه از این کشورها به سوی کشورهای جنوب شرقی آسیا و کشور های آمریکای لاتین سرازیر شد. کشورهای آمریکای لاتین به اجماع واشنگتن در باغ سبز افزایش تولیدات، کاهش بیکاری، افزایش بهره وری، ثبات قیمتها و ثبات ارزی را به کشورهای دنیای سوم نشان می‌دادند، سیاست در های باز را اتخاذ کرده بودند.
صوفی عنوان کرد: صدور سرمایه مالی کشورهای صنعتی به کشورهای در حال توسعه از مبلغ 42 میلیارد دلار در سال 1997 به 256 ملیارد دلار در سال 1997 افزایش پیدا نمود. البته بعد از بحران مالی در کشورهای آمریکای لاتین در سال 1994، بیشتر این سرمایه خصوصی به کشورهای جنوب شرقی آسیا که کشور های مطمئنی برای سرمایه‌گذاری از طرف سرمایه گزاران قلمداد میشدند صادر شد.
وی افزود: صدور سرمایه به تایلند هم عمدتآ از طریق بنگاههایی که مسئولینشان خویشاوند و یا دوستان سیاستمداران تایلندی بودند صورت می‌گرفت. این موسسات مالی نو پای تایلندی تسهیلات با نرخ بهره‌ای که بالاتر از نرخی که به بانکهای خارجی می‌پرداختند در اختیار بنگاههای تایلندی و به خصوص شرکتهای ساختمانی قرار می‌داند.
این اقتصاددان بیان کرد: مشکل این نوع دریافت وام از بانکهای خارجی در این است که اولا هیچ کس نمی‌تواند تضمین کند که درآمد شرکتهای ساختمانی که وام دریافت کرده بودند هم زمان و مساوی اقساط پرداختی وام دریافتی شود. ثانیأ، در پرداخت‌های بین المللی بی‌ثباتی نرخ ارز هم مشکل زا است. برای مثال در زمان دریافت وام ممکن است قیمت هر یورو 4000 تومان باشد، اما در زمان پرداخت اقساط بدهکار مجبور شود مثلا 5000 تومان برای هر یورو پرداخت کند.
صوفی گفت: اما صرف نظر از این مشکلات با توجه به اینکه صاحبان بنگاه های مالی تایلندی دریافت کننده وام وابسته به مسئولین بانک مرکزی و دولت تایلند بودند بانکهای خارجی معتقد بودند که دولت و بانک مرکزی تایلند هیچگاه اجازه ورشکستگی بنگاه های دریافت کننده وام را نخواهند داد. به گفته یک اقتصاددان به نام پال کروگمن، بانک های خارجی و همدستان تایلندیشان به بازی شیر یا خط مشغول بودند که اگر شیر می آمد آنها برنده میشدند و اگر خط میشد مالیات دهندگان تایلندی میباختند! بر این اساس این نوع سیستم سرمایه داری به نام «سرمایه داری انگلی » مشهور شده است.
وی گفت: این وضعیت بعد از عدم توانائی بنگاههای ساختمانی تایلندی که نمی‌تواستند مستغلات تولید شده خود را به فروش برسانند باعث گردید بانکهای خارجی از ادامه وامهای جدید به موسسات مالی تایلندی خودداری کنند و سعی در خروج سرمایه خود از آن کشور نمودند. این جریان باعث بحران ارزی شدیدی در تایلند گردید. بانک مرکزی تایلند مجبور شد که قیمت دلار را بر حسب باهت، پول تایلند چهل درصد افزایش دهد. این بحران مالی ابتدا به چندین کشور جنوبی شرقی آسیا سرایت کرد که به بحران مالی جنوب شرقی آسیا، 1997-1999 مشهور هست. این بحران بعدآ به آرژانتین و روسیه نیز سرایت نمود.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: امید است که بانک مرکزی ایران و سازمان سرمایه گذاری خارجی و بانک هائی که مسئولیت اجرائی توزیع این وام را در ایران دارند، این واقعه مهم تاریخ اقتصادی را در خاطر داشته باشند.
