قاچاق کالا در دولت یازدهم شتاب گرفت/ راه فرارهای زیاد سامانه جدید گمرک برای قاچاقچیان
بررسی‌ها در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد قاچاق از طریق کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و اجاره‌ای ادامه دارد، همان‌طور که قاچاقچیان از موقعیت مرزنشینان استفاده کرده و با پرداخت مبالغ ناچیزی کالا‌های قاچاق را به نام آنها وارد ایران می‌کنند.
به گزارش « نسیم آنلاین » روزنامه آرمان نوشت: «در روش تجمیع تعاونی‌های مرزنشین واردات به صورت انبوه رخ می‌دهد و متاسفانه در بین عبور و ترانزیت تخلفاتی هم رخ می‌دهد و سود این تخلفات به دست تاجر اصلی می‌رسد. به طور کلی ما مجوزی را به مرزنشین می‌دهیم که از طریق فروش آن پولی به دست آورد.» انوش رهام، کارشناس بازرگانی، در حالی در یک میزگرد که در آن به موضوع وضعیت تعاونی‌های مناطق مرزنشین پرداخته می‌شد به این مساله اشاره کرد که وجود برخی کاستی‌ها به قاچاق در ایران دامن زده است که در ماه‌های اخیر برخورد با ورود و توزیع کالا‌های قاچاق شدت یافته است و افشاگری‌هایی درباره شیوه‌هایی که قاچاقچیان برای ورود غیر قانونی کالا‌های خود به کشور به کار می‌گیرند انجام شده است. مشکل عمده‌ای که در حوزه قاچاق در ایران وجود دارد این است که در بسیاری موارد قاچاق اتفاق افتاده صورت قانونی دارد یا حداقل به گونه‌ای انجام می‌شود که مهره‌های اصلی دم به تله نداده و در نهایت زمانی که برخوردی صورت بگیرد دست ماموران به افرادی می‌رسد که یا روحشان از قاچاقی که به نام آنها انجام شده خبر ندارد یا کم و کیف کار را نمی‌دانند. قاچاقچیان با ترفند‌های مختلف دست به قاچاق می‌زنند. یکی از شناخته‌شده‌ترین ترفند‌ها استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و نوعی دیگر سوء استفاده از موقعیت مرزنشینان است که در مواردی امتیازاتی برای واردات دارند.
به اسم مرزنشین، به سود تاجر
یک کارشناس حوزه بازرگانی با اشاره به اینکه سودی که افراد در قبال صادرات و واردات در مناطق مرزی کسب می‌کنند بسیار ناچیز است و دردی از مشکلات محرومیت مرزنشینان دوا نمی‌کند، می‌گوید: در ابتدا با راه اندازی مبادلات و تعاونی‌های مرزی بنا شد که از طریق تعاونی‌های مرز نشین صادرات به کشور‌هایی که محرومیت زیادی دارند تقویت شود که متاسفانه به مرور زمان شرایط تغییر کرد و کشور‌های مرزی تبدیل به تولید کننده‌های وارداتی ما شدند. رهام در جواب این سوال که آیا تعاونی‌های مرز نشین مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند، گفت: در روش تجمیع تعاونی‌های مرزنشین واردات به صورت انبوه رخ می‌دهد و متاسفانه در بین عبور و ترانزیت تخلفاتی هم رخ می‌دهد و سود این تخلفات به دست تاجر اصلی می‌رسد. به طور کلی ما مجوزی را به مرزنشین می‌دهیم که از طریق فروش آن پولی به دست آورد.
امکان تخلف وجود ندارد
در حالی بر مساله سوء استفاده از مرزنشینان برای قاچاق کالا تاکید شده است که یک مقام مسئول در وزارت کار این موضوع را تکذیب می‌کند. معاون وزارت کار و رفاه اجتماعی در ادامه با بیان اینکه به هیچ عنوان امکان سوءاستفاده از تعاونی‌های مرز نشین وجود ندارد، می‌گوید: امکان اینکه مرزنشینان امتیار خود را به برخی واردکننده‌ها بفروشند وجود ندارد و خرید بر اساس اختیاری که اعضا به تعاونی می‌دهند صورت می‌گیرد.حمید کلانتری می‌افزاید: در حال حاضر هفت استان مرزی داریم که دارای مناطق آزاد هستند و به آنها مجوز تسهیلات عمومی که در همه کشور به آن عمل می‌شود داده می‌شود. ولی در استان‌هایی که دارای مناطق آزاد هستند با توجه به اینکه وارداتشان انبوه است این مجوز حوزه عملشان را محدود می‌کند. او با بیان اینکه صادرات مرز نشینان در سه سال گذشته روند رو به رشدی داشته است، اظهار می‌کند: این صادرات از ۳۵۰ میلیون دلار در سال ۱۳۹۴ به ۵۷۵ میلیون دلار افزایش یافته است و تمام فعالیت مرزنشینان در قالب کارت‌هایی است که در اختیار آنها قرار می‌گیرد و بر اساس آن روی شبکه هر تراکنشی که صورت گیرد قابل رویت است.
پاشنه آشیل مقابله با قاچاق
اظهارنظر‌ها و افشاگری‌هایی که در ماه‌های اخیر در مورد قاچاق کالا به ایران انجام شده نشان می‌دهد پاشنه آشیل مقابله با قاچاق مفر‌هایی است که قاچاقچیان از آن خبر دارند و استفاده از آنها به فعالیتشان صورتی قانونی می‌دهد. عنوان می‌شد میزان قاچاق به ایران از واردات رسمی بیشتر است. در ماه‌های اخیر مقابله با قاچاق شدت یافته و با به‌کارگیری سامانه جدید گمرکی عنوان می‌شود میزان کشفیات کالای قاچاق افزایش چشمگیری داشته است. با وجود این، بررسی‌ها در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد قاچاق از طریق کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و اجاره‌ای ادامه دارد، همان‌طور که قاچاقچیان از موقعیت مرزنشینان استفاده کرده و با پرداخت مبالغ ناچیزی کالا‌های قاچاق را به نام آنها وارد ایران می‌کنند. سال گذشته بود که اخباری مربوط به واردات میلیارد‌ها تومان پورشه به نام یک زن روستایی در رسانه‌ها منتشر شد. اگر چه عنوان شد که این تخلف مربوط به دولت گذشته بوده است، اما چندی پیش زمانی که تعدادی کانتینر کالای قاچاق به ارزش میلیارد‌ها تومان کشف و ضبط شد، در یک فقره مشخص شد که قاچاقچیان با کارت بازرگانی یک راننده میلیارد‌ها تومان کالای قاچاق وارد کشور کرده‌اند. این در حالی است که فرد مذکور تنها چند میلیون تومان برای کار خود پاداش گرفته بود و زمانی که از حجم قاچاقی که به نام او انجام شده با خبر شد شدیدا تعجب کرد. به نظر می‌رسد مقابله با قاچاق که این روز‌ها شدت گرفته بسته به انجام فعالیت‌هایی همه جانبه است. علاوه بر اینکه باید سامانه جدید گمرکی به کار گرفته شود سخت نیازمند اصلاح قوانین و بستن راه فرار‌هایی هستیم که به قاچاق کالا دامن می‌زند. قاچاق تولید ملی را نشانه گرفته و به رکود و بیکاری می‌انجامد. عنوان می‌شود تا پایان سال تحقق رشد اقتصادی پنج درصدی و تا پایان برنامه ششم تحقق رشد هشت درصدی مد نظر است. بدون شک این مهم جز در سایه مقابله فراگیر با قاچاق اتفاق نمی‌افتد.
