معاون رئیس جمهور: سرمایه‌گذاری 1000 میلیاری در لبه فناوری اتلاف منابع نیست
معاون علمی رئیس جمهور با بیان اینکه شاهد اتلاف منابع در سرمایه‌گذاری بر شرکت‌های دانش بنیان نبوده‌ایم، گفت: کل پولی که در بخش دانش بنیان هزینه کرده‌ایم، در مقیاس کلان اقتصاد، عدد بسیار کوچکی است.
حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در پاسخ به سوالی در مورد انتقادات از حمایت‌های گسترده انجام شده از شرکت‌های دانش‌بنیان در خلاء یک برنامه توسعه صنعتی مشخص برای هدفمندی حمایت‌ها که تصور می‌شود منجر به هدر رفت منابع کشور شده است و به نحوی از آن به عنوان پهن کردن سفره‌ای بزرگ با وجود منابع محدود یاد می‌شود، گفت: با این استدلال مخالفم، به این دلیل که ما سفره‌ای پهن نمی‌کنیم؛ برای آنکه حوزه‌ای را توسعه دهیم سیاست‌گذاری‌های مختلفی وجود دارد.
وی افزود: نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر ما سندهای توسعه صنعتی مشخص در کشور داشتیم، وضعیت بهتری داشتیم؛ اما چندین سال است که چنین اسنادی نداریم. اگر گذشته را بررسی کنیم، می‌بینیم که در دهه 80 آقای دکتر نیلی یک سند توسعه صنعتی نوشتند ولی این موضوع مورد توافق سایرین قرار نگرفته است.
سود 5 برابری دولت از سرمایه‌گذاری در نانو/ درآمدزایی نانو در 1403 به 97 همت رسید
افشین با طرح این سوال که با این حال چرا باید بگوییم اتلاف منابع رخ داده است؟ گفت: ما در زمینه نانو چیزی حدود 800 میلیارد تومان پول بلاعوض خرج کرده‌ایم؛ یعنی رقم در حدود یک هزار میلیارد تومان. در مقابل، در سال 1402، 60 هزار میلیارد تومان از حوزه نانو درآمدی زایی داشته‌ایم. ارزش افزوده ما 6 هزار میلیارد تومان بوده و این رقم به دولت بازگشته است.
وی تاکید کرد: در سال 1403، حدود 97 هزار میلیارد تومان درآمد از فناوری نانو حاصل شده است. در نتیجه حتی اگر در نظر بگیریم نیمی از هزینه‌ای که دولت انجام داده هدر رفته است، درآمد تجمیعی که امروز برای دولت ایجاد شده فوق‌العاده است.
هزینه در شرکت‌های دانش بنیان اتلاف منابع نیست؛ منابع بیشتر شانس موفقیت را بالا می‌برد
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با بیان اینکه در حوزه‌های دانش‌بنیان و در بخش‌هایی که در لبه دانش هستند، هر چقدر هزینه کنیم، اتلاف منابع نخواهد بود، گفت: کل پولی که در بخش دانش بنیان هزینه کرده‌ایم، در مقیاس کلان اقتصاد، عدد بسیار کوچکی است. ممکن است برای یک فرد، هزار میلیارد تومان رقم بزرگی باشد، اما در مقیاس اقتصاد، عدد بزرگی نیست.
حال اگر این هزینه‌ها را انجام نمی‌دادیم، چه اتفاقی می‌افتاد؟ آثار آن این بود که امروز نمی‌توانستیم درآمدهای جدید ایجاد کنیم. بنابراین در این حوزه‌ها بجای آنکه محدودیت ایجاد کنیم باید با دید بازتری نگاه کنیم چرا که هزینه این دیدگاه چندان زیاد نیست. وقتی می‌گوییم «یک سفره باز شده»، و فرض کنید به‌جای یک همت، دو همت هزینه کنیم؛ در اقتصاد کشور ما، این عدد، عدد بزرگی نیست، اما ممکن است شانس موفقیت‌مان و احتمال اینکه افراد بیشتری بتوانند به موفقیت برسند، افزایش پیدا کند.
دولت نباید تعیین تکلیف کند؛ حمایت بعد از شکست ضروری است
وی با اشاره به نقش دولت در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان گفت: در برخی موارد محدودیت‌هایی را قرار می‌دهیم تا افراد مشخص باشند و ما بتوانیم به آنها بگوییم چه کاری باید انجام دهند؛ این یعنی دخالت دولت. دولت نمی‌تواند برای شرکت‌های نوآور و فن‌آور تعیین تکلیف کند. شرکت‌ها عموماً خودشان هزینه-فایده انجام می‌دهند و در حوزه‌هایی که فکر می‌کنند می‌توانند بازار بهتری داشته باشد و توانمندی آن را دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند.
البته، چون بازار ما هنوز شفاف و شناخته‌شده نیست، بعضی شرکت‌ها با شکست مواجه می‌شوند ـ نه در فناوری‌شان، بلکه در شناخت بازار؛ یعنی نمی‌توانند محصول خود را به فروش برسانند. در این شرایط، ما باید حامی آنان باشیم. شرکتی که یک‌بار زمین خورده، تجربه‌ای ارزشمند دارد و باید حمایت شود تا ضررهایش جبران گردد و دوباره جان بگیرد. چنین شرکتی در گام بعدی می‌داند که علاوه بر توسعه فناوری، باید شناخت بازار را نیز بهبود دهد.
افشین با تاکید براینکه دیدگاه ما نسبت به فناوری دانش‌بنیان باید وسیع باشد، گفت: در عین حال به دست آوردن اطلاعاتی که به طور مثال مربوط به مطالعه بازار و صنعت می‌شود، هزینه بر است. ما می‌توانیم این مطالعات را به صورت داده در اختیار شرکت‌ها قرار دهیم.
