نسیم گزارش می‌دهد: مقاومت عربستان برای مقابله با احیای جایگاه ایران درصحنه بین‌الملل انرژی

گروه اقتصادی: مجید میرزاحیدری : از قرار معلوم، سازمان اوپک نزدیک به یک سوم نفت خام مورد نیاز جهان را که معادل سه میلیون بشکه نفت در روز است، تولید می کند .

بنا بر اعلام آژانس بین المللی انرژی، اوپک ماه اکتبر روزانه۳۰ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت تولید کرد که فراتر از هدف تعیین شده در خصوص سقف تولیدیعنی۳۰ میلیون بشکه نفت در روز است .

با وجود افت شدید قیمت نفت در بازار جهانی، اعضای عرب این سازمان عقب نشینی در میزان تولیدات خود را جایز ندانسته و نه تنها ندای برخی از اعضاء برای برگزاری نشست اضطراری را لبیک نگفته بلکه برطبل افزایش تولیدهم کوبیده اند.

یکی از دلایل مهمی هم که بازار بین المللی انرژی افت بی سابقه قیمت نفت در چهار سال اخیر را به نظاره نشست برخاسته از همین امر بود که البته سبب شد موجی از نگرانی هم در چشمان اعضای سازمان اوپک نقش بربندد.

پر واضح است، بازار بین المللی انرژی در شرایط کنونی با مشکلات جدی دست و پنجه نرم می کند که عمده ترین آنها دایر بر " افزایش تولید بیش از حد اعضای اوپک " ، " سرازیر شدن بیش از سه میلیون بشکه شیل اویل آمریکا به بازار انرژی " و " افت شدید رشد اقتصادی در اتحادیه اروپا و چین " که همه موارد، افت شدید تقاضا وقیمت نفت و درنهایت تنزل چشمگیر درآمدهای نفتی اعضای اوپک را به دنبال داشته است.

فارغ از پرداختن به سایر موارد مورد اشاره، عمده ترین علت ریشه اختلاف نظر بین اعضای اوپک برخاسته از افت تولید اجباری تعدادی از اعضای اوپک بوده که بر این اساس، عربستان کوشید تا در مدت اعمال تحریم های یکجانبه علیه ایران جای خالی این کشور و کشورهای دیگری چون لیبی و عراق را هم پرکند.

با گذر زمان و تغییردر شرایط، اکنون زمان آن رسیده که کشورهای مورد اشاره، مترصد احیای جایگاه خود در دنیای انرژی باشند ، هرچند که این موضوع به مذاق کشورهای عربی اوپک از جمله عربستان،کویت وامارات متحده عربی هم چندان خوش نیامده است.

پیش از بروز تحریم های بین المللی ایران با تولید دستکم چهار میلیون و 200 هزار بشکه بر سکوی دوم تولیدکنندگان سازمان اوپک ایستاده بود.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا این اواخر، از افزایش ١٣١ هزار بشکه‌ای میانگین تولید نفت ایران در هشت ماه نخست سال ٢٠١٤ میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داده و اعلام کرد که میانگین تولید نفت ایران در هشت ماه نخست سال جاری میلادی روزانه ٣ میلیون و ٢٣٩ هزار بشکه برآورد شده که این میزان برای مدت مشابه سال ٢٠١٣ برابر سه میلیون و ١٠٨ هزار بشکه در روز بود.

بر اساس این گزارش، تولید نفت ایران که هم‌اکنون سومین تولید کننده بزرگ اوپک است، از ماه مارس سال جاری میلادی تا کنون ثابت و برابر روزانه ٣ میلیون و ٢٣٠ هزار بشکه بود.

با این حساب عربستان کشور تولید کننده عمده اوپک که چندی است در نبود کشورهایی چون عراق و لیبی در هیبت تولید کننده شناور ایفای نقش کرده که همین امر منجر به افزایش سهم تولیدات عربستان در دنیای انرژی و افت تولیدات کشورهای مذکور شده است.

با این اوصاف، وزیر نفت ایران در آستانه برگزاری نشست اعضای اوپک، بر لزوم پایبندی اعضای اوپک به سقف تولید روزانه ٣٠ میلیون بشکه این سازمان تاکید کرده و گفته است که ایران برنامه ای برای کاهش تولید نفت خود ندارد .

به گفته بیژن نامدار زنگنه، بسیار واضح است که اوپک تصمیم می گیرد که سقف تولید خود را نقض نکند .

در این بین، اعضای ضعیف تر اوپک که ونزوئلا و اکوادور در راس آنها قرار دارند درکنار عراق به طور علنی خواستار کاهش تولید شده اند

در مقابل،وزیر نفت عربستان اعلام کرده که بازار نفت به حال عادی باز می گردد و نیازی به کاهش فوری تولید نفت نیست .

به نظر می رسد ، عربستان،بزرگترین تولیدکننده نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک با این اظهارات نشان داد که بعید است تغییرویژه ای در تولید نفت خود اعمال کند .

علی النعیمی، وزیر نفت عربستان، اظهار کرد که انتظار دارد شرایط بازارها خودکار، سرانجامی پایدار یابد .

هر چند که بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، کشورهای عضو اوپک را که برای جدال بر سر سهم بازار آماده می شوند را سرزنش کرده و از کشورهای تولیدکننده خارج از اوپک خواست تا برای کاهش تولید نفت به اوپک بپیوندند؛ برخی از اعضای اوپک فکر می کنند اکنون زمان آن است که از سهم خود در بازارها دفاع کنند در حالیکه اکنون مازاد عرضه وجود داشته و سال آینده نیز مازاد عرضه بیشتری وجود خواهد داشت .

از دیگر سو، انتظار می رفت روسیه که از مناقشه اوکراین و تحریم های بین المللی به همراه کاهش قیمتهای نفت در عذاب باشد پس از دیدار مقام های نفتی عربستان، ونزوئلا و مکزیک در وین با کاهش تولید نفت خود موافقت کند، در کمال ناباوری مدیرعامل شرکت روسنفت پس از این نشست اعلام کرد که روسیه حتی اگر قیمت نفت به 60 دلار برای هر بشکه برسد، با کاهش تولید نفت موافقت نمی کند

کارشناسان امربر این باورند که یکی از عواملی که می توانست بر تصمیم عربستان در تولید نفت اثر بگذارد، نتیجه گفتگوهای شش کشور غربی و ایران بر سر موضوع هسته ای ایران است.

در این شرایط، بعید به نظرمی رسد عربستان تن به خواسته برخی از اعضاء از جمله ایران بدهد و نسبت به کاهش تولید مبادرت ورزد مگر اینکه ایران هم در عوض در معادلات سیاست بین الملل خود، گامی در جهت حفظ منافع عربستان بردارد.

اعضای سازمان اوپک اکنون پشت درهای بسته به بررسی چالش بزرگ پیش روی سازمان متبوع خود مشغولند و در آنسوی درها، تعداد زیادی از فعالان اقتصادی، لحظه هارا یکی پس از دیگری برای تعیین تکلیف بازار انرژی جهان به شمارش نشسته اند.

آسمان اوپک اکنون به شدت ابری بوده و به نظر نمی رسد که طوفان راه افتاده در اتمسفر این سازمان رهیافتی مبتنی بر ایجاد آرامش وکسب رضایت همه اعضا را به دنبال داشته باشد مگر انکه ائتلاف عربی سازمان اوپک تحت لوای عربستان سعودی درجهت تثبیت بازار و افزایش سهم دیگر بازیگران انرژی پا پس بکشد.