معاون نظارتی بانک مرکزی: بانک‌ها بالغ بر 266 هزار میلیارد ریال خرج امور بنگاهداری کرده‌اند
حمید تهرانفر افزود: برخی بانک‌ها در زمینه بنگاهداری تخلف کرده و قطعا با آنها برخورد می‌کنیم/ جعفر قادری: بانک‌ها مواد اولیه را در حجم انبوه خریداری می‌کنند و آنرا با قیمت‌های گزاف در بورس کالا می‌فروشند
به گزارش خبرنگار «نسیم»، حمید تهرانفر در برنامه "نگاه یک" اظهار کرد: سیستم بانکی کشور به 100 واحد تسهیلات داده است و حتی برای اعطای تسهیلات از منابع بانک مرکزی هم استفاده شده است. توان تسهیلات نظام بانکی تقریبا پر شده است. در شرایط رکودی تقاضای دریافت نقدینگی بیشتر شده است و به همین دلیل بانک‌ها تحت فشار قرار گرفته‌اند. قبلا که نرخ‌های سود بانکی آزاد بود منابع بیشتری جذب می‌شد و البته رقابت منفی هم بین بانک‌ها به وجود آمده بود.
وی با اشاره به اینکه لیست بدهکاران بزرگ بانکی را به ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی و قوه قضاییه ارائه کردیم، توضیح داد: تحریم و رکود اقتصادی باعث شده تا تولیدکنندگان نتوانند محصولات خود را بفروشند و یا تولید کنند و به همین دلیل در بازپرداخت تسهیلات دریافتی نیز دچار مشکل شده‌اند. در این بین عده‌ای نیز سواستفاده کرده و تسهیلات بانکی را گرفته‌اند و به هیچ عنوان حاضر به بازپرداخت آن نیستند. من اعتقاد ندارم که همه معوقات بانکی جزو مفاسد اقتصادی هستند. منتظر خروج از شرایط رکودی هستیم تا تولیدکنندگان بتوانند با بهبود فضای اقتصادی تسهیلات خود را بهتر بازپرداخت کنند.
وی افزود: تعداد شکایاتی که از بانک‌ها به صورت روزانه به دست ما می‌رسد بسیار زیاد است. بانک مرکزی به قانون برنامه پنجم توسعه در زمینه پیش‌بینی نرخ تورم هر سال عمل نکرد و باید این کار را می‌کرد تا طبق این پیش‌بینی نرخ سود بانکی نیز هر سال تعیین می‌شد.
معاون نظارتی بانک مرکزی گفت: نظر مراجع تقلید درباره جریمه دیرکرد تسهیلات بانکی متفاوت است اما شورای نگهبان در آخرین قانونی که مورد تائید قرار داده دریافت جریمه مربوط به دیرکرد پرداخت تسهیلات بانکی را قبول کرده است.
وی اضافه کرد: بانک‌ها طبق قانون عملیات بانکداری بدون ربا وارد عرصه بنگاهداری شده‌اند. بنگاهداری بانک‌ها شامل سه نوع خرید سهام، مشارکت حقوقی و سرمایه‌گذاری مستقیم می‌شود. ایرادی ندارد که بانک‌ها اقدام به تأسیس شرکت کنند و اتفاقا در گذشته این کار توصیه هم شد چرا که شبهه ربوی بودن نیز ندارد. طبق قانون بانک‌ها حق داشتند تا سقف 40 درصد در سرمایه پایه شرکت تأسیس شده سهم داشته باشند و منابع خود را در آن خرج کنند که این موضوع نیز تصویب شورای پول و اعتبار است.
تهرانفر خاطرنشان کرد: قرار نیست بانک مرکزی در همه امور بانک‌ها وارد شده و در آنها دخالت کند در این صورت باید بخش بازرسی بانک‌ها تعطیل شوند. هدف ما اعمال مکانیسم خودکنترلی است و خود بانک‌ها باید از تخلفاتشان جلوگیری کنند.
به گفته وی کل مبلغی که از سوی بانک‌ها خرج امور بنگاهداری آنها شده است براساس ارزش دفتری بالغ بر 266 هزار میلیارد ریال است که از این رقم 91 هزار میلیارد ریال مربوط به رد دیون است.
وی تاکید کرد: برخی بانک‌ها در زمینه بنگاهداری تخلف کرده و قطعا با آنها برخورد می‌کنیم. بانک‌ها موظف شده‌اند لیست شرکت‌های زیرمجموعه خود را ظرف 15 روز به بانک مرکزی ارائه کنند تا هرچه سریعتر این شرکت‌ها تعیین تکلیف شوند. برخی از بانک‌ها تاکنون لیست شرکت‌های خود را ارائه کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه بانک‌ها اینقدر هم که می‌گویند فاسد نیستند، تصریح کرد: امسال سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه در کشور 7 درصد کاهش یافته است. از منابع 30 هزار میلیارد تومانی قرض‌الحسنه در کشور 26 هزار میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه پرداخت شده است. البته منابع این حوزه دیگر مانند گذشته نیست و به همین دلیل قدرت وام دهی قرض‌الحسنه نیز کاهش پیدا کرده است.
جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این برنامه گفت: اکثر بانک‌ها سقف نرخ سود بانکی را رعایت نمی‌کنند و از تسهیلات گیرندگان سود 35 درصدی هم می‌گیرند. تخلفات نظام بانکی کشور بسیار زیاد است و در بحث عقود مشارکتی نیز عملا مشارکتی در کار نیست و بانک فقط در سود فعالیت شریک می‌شود و نه در زیان آن.
به گزارش خبرنگار «نسیم»، قادری در برنامه نگاه یک توضیح داد: یکی از عوامل افزایش نرخ تورم در کشور نقدینگی است و در همین حال براساس آخرین پایش انجام شده از فضای کسب و کار کشور توسط مرکز پژوهش‌های مجلس اصلی‌ترین مشکل فعالان اقتصادی نیز در حال حاضر کمبود نقدینگی است که این یک تناقض بزرگ برای اقتصاد کشور است. واحدهای نیمه تمام کشور به تأمین سرمایه ثابت و واحدهای در حال فعالیت به سرمایه در گردش نیاز دارند. این در حالی است که بانک‌های کشور با ورود به عرصه بنگاهداری به جای واسطه‌گری مالی عملا به رقیب بخش خصوصی تبدیل شده‌اند که این کار غلط است. کانال‌های تامین منابع مالی بنگاه‌ها در ایران بسیار محدود است و از توانایی بازار سرمایه برای این کار استفاده نمی‌شود.
وی افزود: قوانین بانکی کشور به روز نشده است و سیستم نظارتی بانک مرکزی بر بانک‌های کشور نیز نیاز به اصلاحات جدی دارد. استقلال بانک مرکزی در سال‌های گذشته به شدت زیر سوال رفت.
وی با اشاره به اینکه مطالبات معوق بانکی در حال حاضر بیش از 87 هزار میلیارد تومان است که سه برابر استاندارد معوقات در نظام بانکی جهان محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: اخیرا وزیر اقتصاد اعلام کرد که 70 هزار میلیارد تومان از مطالبات بانکی نیز در دستور کار برای وصول است که با این حساب میزان کل معوقات بانکی به بیش از 150 هزار میلیارد تومان می‌رسد که عدد بسیار بزرگی است.
وی افزود: نظام بانکی برای وصول مطالباتش با برخی تعارف می‌کند. برخی از افراد دانه درشت از تسهیلات بانکی دریافت کرده سواستفاده کرده و حاضر به بازگرداندن این پول‌ها نیستند. با قانون فعلی امیدی به بازپرداخت معوقات بانکی نیست و حتی سیستم بانکی نیز تمایل چندانی به وصول این مطالبات ندارد. سواستفاده‌های زیادی در این زمینه رخ داده که پرونده‌های آن هم اکنون در قوه قضاییه در دست بررسی است. کمیسیون اصل 90 مجلس نیز به موضوع معوقات بانکی ورود کرده و همزمان با قوه قضاییه در حال بررسی پرونده‌های مربوطه است.
وی تأکید کرد: اکثر بانک‌ها سقف نرخ سود بانکی را رعایت نمی‌کنند و از تسهیلات گیرندگان سود 35 درصدی هم می‌گیرند. تخلفات نظام بانکی کشور بسیار زیاد است و در بحث عقود مشارکتی نیز عملا مشارکتی در کار نیست و بانک فقط در سود فعالیت شریک می‌شود و نه در زیان آن.
به گفته قادری نظام بانکی از تسهیلات گیرندگان نرخ سود 35 درصدی دریافت می‌کند اما به سپرده‌گذاران معادل همین نرخ سود نمی‌دهد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس توضیح داد: ارزش یکی از هولدینگ‌های مربوط به یکی از بانک‌های خصوصی بالغ بر 10 هزار میلیارد تومان است. سرمایه همین بانک در هولدینگ مربوطه ظرف تنها چند سال 1300 تا 1400 برابر شده است! یکی از بانک‌های پرمدعا که تبلیغات زیادی هم دارد به واحدهای در آستانه بهره‌برداری پول نمی‌دهد تا فعال شوند اما میلیاردها تومان به واحدهای تحت پوشش خود تسهیلات می‌دهد. چه نیازی است که بانک‌های کشور این همه املاک و مستغلات و شعبه داشته باشند.
وی با بیان اینکه بانک‌ها عامل اصلی اختلال در بورس کالا هستند، گفت: بانک‌ها مواد اولیه را در حجم انبوه خریداری کرده و سپس به صورت خرد خرد و با قیمت‌های گزاف در بورس کالا می‌فروشند.
به گفته این نماینده مجلس دولت باید بابت دیرکرد در پرداخت بدهی‌های خود به پیمانکاران به آنها جریمه پرداخت کند همانطور که افراد وقتی تسهیلات خود را به موقع بازپرداخت نمی‌کنند جریمه می‌شوند. از سوی دیگر قانون بانکداری اسلامی در حال حاضر به هیچ وجه اجرا نمی‌شود و عملکرد نظام بانکی ما نیز سنتی و ربوی است.
قادری اظهار کرد: رد دیون انجام شده از سوی دولت به بانک‌ها اجباری بوده اما در حال حاضر بانک‌ها باید از همین بنگاه‌ها نیز به تدریج خارج شوند. در حال حاضر 51 درصد از کل سرمایه بانک‌ها صرف بنگاهداری شده است.
او با بیان اینکه از بانک مرکزی واحدهای نظارتی خود را در استان‌ها تعطیل کرده است، عنوان کرد: آمار معاون نظارتی بانک مرکزی درباره خرج 266 هزار میلیارد ریالی بانک‌ها در حوزه بنگاهداری تنها براساس ارزش دفتری بوده و براساس ارزش روز بازار نیست و به همین دلیل این رقم درست و واقعی نیست. فقط دو سه بانک کشور بیش از 266 هزار میلیارد تومان صرف بنگاهداری خود کرده‌اند.
براساس نظرسنجی انجام شده در برنامه "نگاه یک" با این سوال که "آیا به نظر شما نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مناسب بوده است یا خیر؟" 77 درصد گزینه خیر و 23 درصد گزینه بله را انتخاب کردند.
