تولید و مصرف سیمان ۱۰ درصد کاهش یافت؛ تشدید رکود در ساختوساز
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: تولید و مصرف سیمان در کشور حدود ۱۰ درصد کاهش یافته و رکود ساختوساز بهطور جدی در بازار قابل مشاهده است.
علیاکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، امروز در نشست خبری گفت: در سال جاری تولید سیمان با کاهش مواجه بوده است. در دوره مشابه سال ۱۴۰۳ حدود ۴۸.۳ میلیون تن سیمان تولید شده بود، در حالی که این رقم در سال جاری کاهش یافته و حدود ۹.۴ درصد، یعنی نزدیک به ۱۰ درصد افت تولید را نشان میدهد.
وی افزود: این کاهش تولید در مصرف داخلی نیز کاملاً مشهود است. مصرف داخلی سیمان از حدود ۴۴ میلیون تن به ۳۹.۶ میلیون تن رسیده که نشاندهنده کاهش نزدیک به ۱۰ درصدی مصرف است. این کاهش مصرف بهویژه در بخش ساختوساز، صنعت ساختمان و پروژههای صنعتی دیده میشود و حدود ۱۰ درصد افت مصرف در این بخشها ثبت شده است.
الوندیان ادامه داد: صنعت ساختمان یک صنعت مهم و گسترده است و سیمان بهعنوان نبض این صنعت عمل میکند. کاهش مصرف سیمان در سایر بازارها نیز اثرگذار است. وضعیت تولید سیمان در بخش خصوصی و صادرات نیز متأثر از همین شرایط بوده است.
وی گفت: صادرات سیمان در سال ۱۴۰۴ با جابهجایی زمانی حدود ۷ تا ۸ ماه مواجه شده و کاهش داشته، اما در مجموع میزان صادرات سیمان معادل سال گذشته است. امسال مقرر شد صادرات سیمان صرفاً از طریق بورس کالا انجام شود و کدهای صادراتی در گمرک تنها با گواهی صادراتی بورس کالای ایران امکان صادرات داشته باشند که این موضوع اکنون در تمامی مرزهای کشور جا افتاده است.
الوندیان افزود: در حال حاضر تمام معاملات صادراتی سیمان در مرزها بهصورت شفاف انجام میشود و تمامی اطلاعات شامل کارخانه، منطقه، مرز و قیمت قابل رؤیت است. برای قیمتها و مرزها سامانهای ایجاد شده و اطلاعات بهصورت شفاف در دسترس قرار دارد.
دبیر انجمن سیمان با اشاره به آمار مصرف داخلی گفت: در سال ۱۴۰۴ مصرف داخلی حدود ۳۹ میلیون تن بوده، در حالی که این رقم در سال گذشته حدود ۴۴.۸ میلیون تن بوده است. این کاهش مصرف نشان میدهد که صنعت ساختمان و پروژههای صنعتی حدود ۱۰ درصد افت فعالیت داشتهاند.
وی افزود: سیمان کالایی نیست که امکان ذخیرهسازی بلندمدت در فضای آزاد داشته باشد و تولید آن باید بهصورت مستمر و ۲۴ ساعته انجام شود. در واقع تولید سیمان متناسب با نیاز بازار داخلی و صادرات صورت میگیرد و روند کاهش مصرف داخلی با کاهش تولید همخوانی دارد.
از هفته گذشته تاکنون حدود ۴۰ درصد کاهش مصرف برق داشتیم
الوندیان در پاسخ به سوالی درباره سختی شرایط گذشته گفت: موضوع اصلی ساماندهی و حرکت به سمت شفافیت بود. صنعت سیمان پس از حدود ۴۹ سال وارد فرآیند شفافیت شده است. اکنون قیمتهای صادراتی در مرزهای مختلف بهصورت شفاف روی تابلو بورس کالا قابل مشاهده است و مشخص است هر شرکت در کدام مرز، با چه قیمتی و چه مقداری عرضه داشته است.
وی افزود: این قیمتها در یک سازوکار مشخص و رقابتی تعیین میشوند. حدود ۹۰ درصد سهم بازار در این فرآیند مشارکت دارد و بورس کالا ضمانت دوطرفه برای خریدار و فروشنده ایجاد کرده است تا تحویل بهموقع انجام شود. این شفافیت موجب ایجاد اطمینان برای طرفین معامله شده است.
دبیر انجمن سیمان ادامه داد: هرچند این شفافیت برای برخی خوشایند نبود و محدودیتهایی ایجاد کرد، اما کار درستی انجام شد. طبیعی است که چنین اصلاحاتی مخالفانی داشته باشد، اما در مجموع اقدامی صحیح بود.
الوندیان با اشاره به مشکلات انرژی گفت: موضوع انرژی امروز یکی از چالشهای اصلی کشور است. محدودیتهای انرژی تأثیر مستقیم بر صنعت سیمان گذاشته است. از هفته گذشته تاکنون حدود ۴۰ درصد کاهش برق داشتهایم. مصرف برق صنعت سیمان معمولاً حدود ۱۲۰۰ مگاوات است، اما اکنون به حدود ۶۰۰ مگاوات رسیده است.
وی افزود: این محدودیتها تولید را مختل میکند و صنایع بالادستی و پاییندستی را نیز دچار مشکل میسازد. کارخانههای سیمان که اغلب در مناطق محروم ایجاد شدهاند، نقش مهمی در اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، حملونقل و شکلگیری صنایع پیرامونی دارند و هرگونه اختلال در تولید، فشار زیادی به این زنجیره وارد میکند.
دبیر انجمن سیمان گفت: در سالهای اخیر دولت تلاش کرده کارخانهها به سمت نیروگاههای خورشیدی و تجدیدپذیر بروند، اما این موضوع هزینهبر و دشوار است. در خصوص سوخت نیز با محدودیتهایی مواجه هستیم. استفاده از مازوت و گازوئیل به دلیل هزینه بالای حملونقل، عملاً هزینه سوخت را برای صنعت سیمان تا دو برابر افزایش داده، بدون آنکه امکان افزایش قیمت متناسب وجود داشته باشد.
وی افزود: برخی کارخانهها از ژنراتورهای گازوئیلی برای تولید برق استفاده میکنند، اما این روش نیز محدودیتهای سهمیهای و هزینهای دارد. قطع برق در طول هفته و محدودیتهای انرژی، فشار مضاعفی به صنعت وارد کرده و سرمایهگذاریهای انجامشده را با چالش مواجه ساخته است.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، بهویژه نیروگاههای خورشیدی، سرمایهگذاری در صنعت سیمان آغاز شده است. در حال حاضر حدود ۱۶۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی در واحدهای سیمانی در حال نصب است که بهتدریج وارد مدار میشود و برای بیش از ۱۶۰ مگاوات دیگر نیز مجوز صادر شده و سرمایهگذاری آن در حال انجام است.
وی افزود: سرمایهگذاری در نیروگاههای حرارتی بازیافت انرژی یا همان نیروگاههای مبتنی بر گرمای خروجی سیستم تولید نیز در دنیا بسیار رایج است. این نیروگاهها معمولاً میتوانند حدود ۳۰ درصد برق مورد نیاز صنعت را از محل حرارت تأمین کنند. در دنیا سرمایهگذاریهای گستردهای در این حوزه انجام شده، اما در ایران هنوز سرمایهگذاری جدی شکل نگرفته است.
الوندیان ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۵ مگاوات ظرفیت در این حوزه مطرح است و با وزارت صنعت، معدن و تجارت برای دریافت تسهیلات در حال پیگیری هستیم. برخی واحدها از جمله سیمان تهران مجوز سرمایهگذاری در این بخش را دریافت کردهاند، اما نکته مهم تأمین سرمایه است.
صنعت سیمان با مشکل جدی نقدینگی مواجه است
وی گفت: صنعت سیمان با مشکل جدی نقدینگی مواجه است. حدود ۶۵ درصد صنعت زیر نظر نهادهای دولتی و شبهدولتی مانند مجموعههای وابسته به بخش دفاع یا صندوقهای تأمین اجتماعی قرار دارند. بسیاری از واحدها قدیمی هستند و نیاز به نوسازی و بازسازی دارند، اما قیمتگذاری دستوری باعث شده سود شرکتها برای سرمایهگذاری جدید کفایت نکند.
دبیر انجمن سیمان افزود: قیمت تمامشده برق در نیروگاههای حرارتی بالاست و فاصله زیادی با قیمتی دارد که برق را از دولت دریافت میکنیم. یکی از دلایل اصلی عدم سرمایهگذاری در سالهای گذشته، یارانه بالای انرژی بوده است، زیرا قیمت برق بسیار پایین بود و توجیه اقتصادی برای سرمایهگذاری ایجاد نمیشد، اما امروز شرایط تغییر کرده و موضوع تأمین انرژی بهشدت جدی شده است.
الوندیان گفت: دو عامل میتواند به راهاندازی نیروگاههای صنعتی در کشور کمک کند؛ نخست تسهیل سرمایهگذاری و دوم اینکه اجازه داده شود بخشی از درآمد شرکتها بهجای توزیع، به سرمایهگذاری اختصاص یابد تا این پروژهها به مرحله اجرا برسند.
