لزوم همراستایی سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی با زنجیره ارزش بنگاههای بزرگ
سیدطاها میرمحمدی، کارشناس سرمایهگذاری خطرپذیر، با تأکید بر اینکه موفقیت سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی در ایران بیش از هر چیز به همراستایی راهبردی وابسته است، گفت: تجربه صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی نشان میدهد مهمترین عامل اثربخشی این ابزار، پیوند مستقیم آن با زنجیره ارزش و نیازهای واقعی بنگاههای بزرگ است.
وی افزود: در شرایطی که بازارهای مالی عمق کافی ندارند، مسیرهای خروج شفاف محدود است و ابزارهای کلاسیک تأمین مالی بهدرستی عمل نمیکنند، انتظار بازده مالی مستقل از راهبرد بنگاه، عملاً منجر به ناکارآمدی سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی میشود.
میرمحمدی خاطرنشان کرد: برخی از سرمایهگذاریهایی که بدون توجه به زنجیره ارزش بنگاه انجام میشوند، حتی در صورت رشد ظاهری شرکت نوپا، به خلق ارزش پایدار برای شرکت مادر منجر نمیشوند. در مقابل، زمانی که سرمایهگذاری خطرپذیر در امتداد مسائل عملیاتی، فناورانه یا بازار بنگاه طراحی میشود، احتمال موفقیت و ماندگاری آن بهطور معناداری افزایش مییابد.
این کارشناس سرمایهگذاری خطرپذیر ادامه داد: همراستایی با زنجیره ارزش به این معناست که شرکت دانش بنیان از ابتدا بر حل مسائل واقعی بنگاه تمرکز میکنند؛ مسائلی مانند بهبود فرایندها، کاهش هزینهها، ارتقای کیفیت محصول، توسعه خدمات مکمل یا پاسخ به روندهای آینده صنعت. این رویکرد باعث میشود سرمایهگذاری خطرپذیر از یک فعالیت جانبی به بخشی از راهبرد توسعه بنگاه تبدیل شود.
وی افزود: یکی از پیامدهای مهم این همراستایی، کاهش ریسک سرمایهگذاری است. شرکت های دانش بنیانی که در تعامل مستقیم با بنگاههای بزرگ رشد میکنند، از دسترسی به بازار، دانش صنعتی، تجربه مدیریتی و زیرساختهای عملیاتی برخوردار میشوند و همین موضوع احتمال شکست آنها را کاهش میدهد.
میرمحمدی با اشاره به محدودیت مسیرهای خروج مالی در اقتصاد ایران گفت: در چنین شرایطی، همراستایی با زنجیره ارزش امکان استفاده از مدلهای جایگزین خروج، از جمله ادغام تدریجی شرکت های نوآور در ساختار بنگاه مادر را فراهم میکند؛ مدلی که در بسیاری از موارد کارکردی مؤثرتر از خروجهای کلاسیک داشته است.
وی ادامه داد: این نوع «خروج درونسازمانی» نهتنها منجر به انتقال فناوری و دانش میشود، بلکه یادگیری سازمانی را در بنگاههای بزرگ تقویت کرده و ظرفیت نوآوری آنها را در بلندمدت افزایش میدهد. به همین دلیل، بسیاری از منافع سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی در ایران، در صورتهای مالی کوتاهمدت قابل مشاهده نیست، اما در عملکرد عملیاتی و راهبردی بنگاهها نمود پیدا میکند.
این کارشناس سرمایهگذاری خطرپذیر در پایان تأکید کرد: اگر سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی از زنجیره ارزش بنگاههای بزرگ جدا بماند، به فعالیتی مقطعی، پرهزینه و کماثر تبدیل خواهد شد؛ اما در صورت همراستایی، میتواند به یکی از مؤثرترین ابزارهای نوسازی صنعتی، افزایش بهرهوری و توسعه نوآوری در اقتصاد ایران تبدیل شود.
