روایت معاون وزیر نیرو از دلایل بحرانی شدن وضعیت آب
معاون وزیر نیرو معتقد است که رفتار نادرست با منابع آبی در دهه‌های گذشته و تغییرات اقلیمی، امروز کشور را در شرایط بحرانی قرار داده است، اما راهکار چیست؟
محمد جوان‌بخت معاون وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، با اشاره به نقش رفتار‌های نادرست با منابع آبی کشور در دهه‌های گذشته در کنار تغییرات اقلیمی، می‌گوید کشور در شرایط بحرانی قرار گرفته و تنها راه نجات، کاهش برداشت و اجرای جدی برنامه‌های حفاظتی است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، در نشست دوره‌ای معاونان حفاظت و بهره‌برداری استان‌های حوضه آبریز زهره، جراحی و حوضه‌های جنوبی، حوضه آبریز زاینده‌رود و حوضه‌های جنوب غرب فلات و حوضه آبریز کارون بزرگ با موضوع هم‌اندیشی رفع مشکلات و موانع اجرای برنامه‌های طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی، تاکید کرد که در شرایط کنونی اجرای فوری طرح‌های تعادل‌بخشی، یک تکلیف قانونی اجتناب‌ناپذیر است.
به گفته جوان‌بخت، این مسئله یکی از تکالیف قانونی بخش آب کشور و وزارت نیروست و هیچ راهی برای سرباز زدن از اجرای طرح‌های تعادل‌بخشی وجود ندارد. این تکلیف هم در قالب قوانین سنواتی و برنامه‌های پنج‌ساله توسعه و هم در قالب سایر احکام قانونی به‌روشنی تعیین شده است.
میراث بارگذاری‌های گذشته بر منابع آبی
او با بیان اینکه وضعیت کنونی آب‌های زیرزمینی نتیجه بارگذاری‌های سنگین بر منابع آبی طی دهه‌های گذشته است، گفت: رفتار با منابع آب کشور در ۶۰ تا ۷۰ سال اخیر بدون توجه به ملاحظات لازم و تبعات بلندمدت انجام شده است. این روند باعث شده الگوهای نادرست مصرف نهادینه و به‌عنوان مصارف قطعی به کشور تحمیل شود.
معاون وزیر نیرو تغییر اقلیم، تداوم خشکسالی‌ها و گرم‌شدن اقلیم را از دیگر عوامل تشدید بحران منابع آبی کشور دانست و افزود: امروز توسعه مصرف و محدودیت منابع دو پدیده معارض هستند که شرایط آبی کشور به‌ویژه منابع زیرزمینی را به مرحله بحرانی رسانده‌اند. بر همین اساس، کاهش برداشت از منابع آبی در کشور یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
تهدید تالاب‌ها، رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران ادامه داد: شرایط تالاب‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه ارومیه و دیگر پهنه‌های آبی کشور نشان می‌دهد که هم آب‌های سطحی و هم منابع زیرزمینی در معرض تهدید جدی قرار دارند. بنابراین بخش آب کشور ناگزیر است جدی‌تر و پرشتاب‌تر از گذشته در این حوزه اقدام کند.
جوان‌بخت تشکیل کارگروه ویژه برای تمرکز بیشتر بر اقدامات تعادل‌بخشی را ضروری دانست و گفت: این مسیری است غیرقابل بازگشت. هرچند طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی معمولاً بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند و حمایت‌های اجتماعی و سیاسی بیشتری را جذب می‌کنند، اما طرح‌های حفاظتی همچون تعادل‌بخشی دشوارتر و پرچالش‌ترند چرا که با محدودیت‌ها و حساسیت‌های اجتماعی همراه هستند.
جوان‌بخت با بیان اینکه فرونشست محصول دهه‌ها بارگذاری نادرست و سیاست‌های توسعه‌ای مختلف است که مسئولیت آن فراتر از یک دستگاه است، خشکسالی و محدودیت منابع آبی را تهدیدی بزرگ برای کشور دانست و اظهار داشت: این شرایط می‌تواند با مدیریت درست به فرصتی برای اصلاح رویه‌ها و افزایش بهره‌وری تبدیل شود.
معاون وزیر نیرو گفت: خوشبختانه در سطح ملی، چه در جلسات ریاست‌جمهوری و چه در مباحث دستگاه‌های استانی، موضوع آب به یکی از محورهای اصلی سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری بدل شده است.
