گزارش عملکرد گروه زراعت در بورس؛ فروش ۸۱۴ میلیارد تومانی محصولات زراعی

پس از تحلیل بازار ۷ هزار میلیارد تومانی شیر خام و بازار ۴۲۸ میلیارد تومانی گاو و گوساله، اکنون نوبت به بررسی سومین منبع درآمدی بزرگ گروه «زراعت و خدمات وابسته» یعنی محصولات زراعی رسیده است.

فروش محصولات زراعی با ثبت درآمدی بالغ بر ۸۱۴ میلیارد تومان، این بخش را پس از شیر و پیش از دام سنگین در جایگاه دوم درآمدزایی گروه قرار داده است. در این بخش از بازار، شرکت ملی کشت و صنعت و دامپروری پارس (زپارس) با فروش ۶۴۵ میلیارد تومانی، به تنهایی ۷۹ درصد از کل درآمد این بخش را به خود اختصاص داده و در صدر ایستاده است.

این گزارش به بررسی دقیق عملکرد تولید و فروش شرکت‌های بورسی در بخش محصولات زراعی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه استراتژی‌های متفاوت، از تولید انبوه خوراک دام برای مصارف داخلی گرفته تا تمرکز بر محصولات استراتژیکی مانند گندم و کلزا، سبد درآمدی هر یک از این شرکت‌ها را شکل داده است.

بر اساس آخرین آمار، صحنه رقابت در بین تولیدکنندگان بورسی بخش کشاورزی و خوراک دام، شاهد دو اتفاق مهم است: جهش بی‌سابقه تولید در شرکت سپید ماکیان (سپید) و سلطه مطلق ملی کشت و صنعت و دامپروری پارس (زپارس) بر تولید و فروش محصولات زراعی.

سپید با تولید ۱۸۹,۵۸۸ تن دان، با فاصله‌ای بزرگ در صدر جدول تولید ایستاده است، هرچند در فروش با افت شدید مواجه بوده. در سوی دیگر، زپارس با ۶۴۵ میلیارد تومان فروش، حدود ۷۹ درصد کل درآمد فروش این بخش را به خود اختصاص داده است.

دان و آرد؛ پیشتازی مطلق سپید در تولید

در بخش تولید و فروش دان، سپید ماکیان (سپید) با تولید ۱۸۹,۵۸۸ تن و رشد خیره‌کننده ۴۰۹۳ درصدی، لیدری بی‌رقیب تولید را در دست دارد. با این حال، فروش این شرکت تنها ۵۶۸ تن بوده که نسبت به سال گذشته ۸۴ درصد کاهش یافته است.

پس از آن، سیمرغ با تولید ۸۵,۵۳۴ تن، مقام دوم را دارد، هرچند افت ۱۶ درصدی در تولید و کاهش ۷ درصدی در فروش (۲۱۹ تن) را ثبت کرده است.

اخشان خراسان (اخشان) نیز با تولید ۸,۱۰۰ تن آرد، رشد ۳ درصدی را ثبت کرده و با فروش ۸,۰۶۵ تن رشد ۷ درصدی را تجربه کرده است.

تولید و فروش محصولات زراعی؛ میدان‌داری بی‌چون‌وچرای «زپارس»

در میان شرکت‌های زراعی، زپارس با تولید و فروش ۵,۴۸۳ تن محصول زراعی، رشد ۱۷ درصدی را رقم زده و با اتکا بر ذرت (۵۰ درصد)، کلزا (۴۶ درصد) و سهم اندک گندم (کمتر از ۲ درصد)، صدرنشین مطلق این بخش است.

کشاورزی و دامپروری بینالود نیشابور (زبینا) دومین بازیگر این بخش با تولید ۴,۲۷۷ تن و افت ۱۸ درصدی، فروشی ۹۹۶ تنی با کاهش ۶ درصدی داشته است.

کشت و صنعت دشت خرم‌دره (زدشت) با تولید ۹۷۶ تن (۹۹.۵ درصد گندم)، افت ۱۸ درصدی و فروش ۹۶۵ تن با افت ۱۷ درصدی، جایگاه سوم را دارد.

کشت و صنعت شریف‌آباد (زشریف) هرچند تنها ۷۸۶ تن تولید کرده، اما با رشد ۱۴۴۱ درصدی در تولید و ۱۰۸۵ درصدی در فروش (۸۶۵ تن) شگفتی‌ساز شده است.

افت شدید در برخی تولیدکنندگان

زملارد با تولید ۴۶۰ تن و افت ۸۹ درصدی، زمگسا با تولید ۷۸ تن کلزا و افت ۵۶ درصدی، و زشگزا با تولید ۳۲ تن و افت ۹۱ درصدی، از بزرگ‌ترین بازندگان این دوره هستند.

کمترین تولید هم متعلق به زقیام است با تنها ۶ تن کلزا (رشد ۶ درصد).

پردآمدترین‌ها – «زپارس» با ۷۹ درصد سهم بازار

از نظر درآمد، «زپارس» با ۶۴۵ میلیارد تومان فروش و رشد ۲۵ درصدی، به تنهایی ۷۹ درصد فروش محصولات زراعی را در اختیار دارد.

در گروه فروشندگان ۱۰ تا ۱۰۰ میلیاردی، اخشان با ۷۳.۳ میلیارد تومان (رشد مثبت ۴۹ درصد)، زبینا با ۲۱.۶ میلیارد تومان (رشد مثبت ۵۹ درصد)، زشریف با ۱۹.۹ میلیارد تومان (رشد مثبت ۱۳۲ درصد)، و زدشت با ۱۹.۸ میلیارد تومان (افت منفی ۴ درصد) بیشترین درآمد را ثبت کرده‌اند.

در این گروه، سپید با ۱۳.۴ میلیارد تومان فروش، افت ۹۶ درصدی را تجربه کرده است.

درآمدهای کمتر از ۱۰ میلیارد تومان

در این طبقه، زفکا با ۷.۲ میلیارد تومان (رشد مثبت ۴۱ درصد) بیشترین سهم را دارد. سیمرغ با ۴ میلیارد تومان (افت منفی ۸ درصد)، سپس زگلدشت با ۳.۴ میلیارد، زمگسا با ۲.۹ میلیارد (افت منفی ۵۰ درصد)، و زملارد با ۲ میلیارد تومان قرار دارند.

کمترین درآمد متعلق به زشگزا با ۸۸۰ میلیون تومان و زقیام با ۲۲۰ میلیون تومان است که نشان می‌دهد تولیدات زراعی این شرکت‌ها اغلب برای مصرف داخلی دامپروی‌شان به کار می‌رود.

شناسایی سبد درآمدی اصلی شرکت‌های گروه زراعت

با کنار هم قرار دادن ۳ گزارش شیر خام، گاو و گوساله و محصولات زراعی، استراتژی درآمدی اصلی هر شرکت به وضوح مشخص می‌شود.

پیشتاز عرصه زراعت

زپارس که در فروش شیر و گاو در انتهای جدول قرار داشت، در بازار محصولات زراعی یک غول بی‌رقیب است و درآمد اصلی خود را از این محل تأمین می‌کند.

بزرگترین تولیدکنندگان شیر خام

زفکا (بزرگترین فروشنده شیر)، زشریف، زقیام و زگلدشت بازیگران اصلی بازار شیر هستند. درآمد ناچیز آن‌ها از محصولات زراعی نشان می‌دهد این بخش برای آن‌ها نقش مکمل و پشتیبان دارد.

سلطه بازار گاو و گوساله

در بازار دام، زفجر بزرگترین فروشنده گاو و گوساله است که در بازار شیر یک بازیگر میانی محسوب می‌شود.

مرغ و تخم مرغ

سپید و سیمرغ با تولید انبوه دان و فروش ناچیز آن، نشان می‌دهند که درآمد اصلی‌شان (در کنار شرکت ماهان) از فروش محصولات نهایی (مرغ و تخم مرغ) است و زراعت تنها بخشی از زنجیره تولید داخلی آن‌هاست.

از طرفی شایان ذکر است، اخشان در فروش شیر و دام درآمد محدودی دارد، اما با قرار گرفتن در رتبه دوم فروش محصولات زراعی، نشان می‌دهد که تمرکز قابل توجهی بر این بخش دارد و سایر شرکت‌ها در هر حوزه عملکرد متوسطی دارند آنطور که فعالیت اصلی آن آنقدر قابل متمایز ساختن نیست.

جدول زیر جزئیات این گزارش را در یک نگاه در اختیار شما می‌گذارد. ستون تغییر، درصد تغییر نسبت به مدت مشابه در سال گذشته را نشان می‌دهد.