کریدور زنگزور تهدیداست یا مزیت ژئوپلیتیکی برای ایران؟

سید حسین میرشفیع کارشناس صنعت ریلی  با تأکید بر اهمیت تقویت جایگاه ایران در حوزه ترانزیت، گفت: کشورها و تجار صاحبان کالا با توجه به مزیت‌های نسبی اقدام به انتخاب مسیر می‌کنند و موضوع بازاریابی در ترانزیت همانند سایر حوزه‌های اقتصادی نقش جدی دارد.

وی افزود: بنابراین ما باید شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خود را توسعه دهیم، مقررات را تسهیل کنیم، امکانات و ایمنی بار را تقویت کنیم و امکان رصد بار برای صاحبان کالا فراهم شود تا بار تجار با سرعت انتقال یابد. اگر این اقدامات پیگیری شود، هزینه تمام‌شده حمل بار از مسیر ایران کاهش یافته و قابل رقابت خواهد شد. همچنین تقویت پیمان‌های کریدوری با همسایگان می‌تواند جهش ترانزیتی ایران را رقم بزند.

پروژه آیمک شکست‌خورده است

میرشفیع با اشاره به طرح‌های کریدور آیمک و زنگزور و نوع دیپلماسی اقتصادی ایران در این زمینه گفت: نباید مرعوب تبلیغات شد. از ابتدا هم پروژه آیمک شکست خورده به شمار می‌رود و آن‌گونه که مطرح می‌شود، ظرفیت تعیین‌کننده‌ای ندارند. کریدور زنگزور در واقع یکی از مزیت‌های ایران محسوب می‌شود چرا که ارتباط زمینی بین آذربایجان، ترکیه و نخجوان از داخل خاک ایران در حال تکمیل است و توافقات آن از گذشته انجام شده است.

وی بیان کرد: ما پل مرزی در حاشیه ارمنستان داریم که از آنجا مسیر به نخجوان و سپس ترکیه متصل می‌شود. این کریدور پیش‌تر هم وجود داشت اما اختلافات سیاسی میان آذربایجان و ارمنستان مانع بهره‌برداری کامل از آن شد. واقعیت این است که در حوزه کریدوری هیچ تهدیدی متوجه ایران نشده است. در حوزه ارمنستان نیز توافقات جدی برقرار بوده و همکاری‌ها ادامه دارد، بنابراین نگرانی اصلی بیشتر به جنبه‌های سیاسی، تغییرات جغرافیای مرزی و نفوذ ناتو بازمی‌گردد.

نماینده و مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی گفت: در حوزه ترانزیتی اگر مرز ایران با ارمنستان و گرجستان همچنان فعال بماند، هیچ مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌شود. البته ایران نباید منفعل بماند و تصور کند که سایر کشورها الزاماً مجبور به انتخاب مسیر ایران هستند. مسیرهای رقیب از طریق دریای خزر، آسیای میانه به سمت شمال روسیه و حتی مسیرهای دریایی وجود دارند که در صورت غفلت می‌توانند جایگزین ایران شوند.

کریدور آیمک به دلیل ناامنی‌های رژیم صهیونیستی کارآمد نیست

وی افزود: شرایط فعلی در دریای سرخ فرصتی برای ایران ایجاد کرده تا با بازاریابی و توسعه زیرساخت‌ها، جایگاه خود را در رقابت ترانزیتی تقویت کند. درباره کریدور آیمک نیز باید گفت به دلیل ناامنی‌های موجود، به‌ویژه در ارتباط با رژیم صهیونیستی، این مسیر قابل اتکا و رقابت‌پذیر نیست.

میرشفیع با اشاره به لزوم ارتقای ایمنی و شفافیت در حمل‌ونقل گفت: باید به‌گونه‌ای عمل شود که صاحبان کالا بدانند بارشان در چه مدت، با چه هزینه‌ای و از چه مسیری منتقل می‌شود. هماهنگی بین دستگاه‌های حمل‌ونقلی، گمرکی و امنیتی برای افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها ضروری است و همین عامل می‌تواند رقابت‌پذیری ایران را در عرصه ترانزیت ارتقا دهد.

سند ملی ترانزیت به‌زودی ابلاغ می‌شود

وی تاکید کرد: اخیراً سند ملی ترانزیت در دست تهیه و ابلاغ است که چارچوب کلی فعالیت دستگاه‌های اجرایی را در این حوزه مشخص می‌کند و می‌تواند نقشه راهی برای آینده ترانزیت کشور باشد.

نماینده و مشاور سابق وزیر راه و شهرسازی گفت: یکی از موضوعات مهم، تقویت ارتباط ریلی ایران با عراق است. پروژه‌های راه‌آهن شلمچه - بصره و کرمانشاه - خسروی در حال تکمیل هستند و ایران را به شبکه ریلی عراق متصل می‌کنند. با توجه به ظرفیت‌های موجود میان دو کشور و همچنین بازار انرژی، این اتصال می‌تواند تبادلات کالایی را افزایش دهد و امنیت و سرعت حمل بار را در منطقه ارتقا بخشد.