بارشهای پاییز امسال به کمک ایران خواهد آمد؟

سال آبی با کاهش 39 درصدی بارشها در مقایسه با متوسط بلندمدت یعنی بارشهای 57 ساله به پایان رسیده و سیستان و بلوچستان با کاهش 77 درصدی بارشها در مقایسه با متوسط بلندمدت، کمترین میزان بارش در کشور را ثبت کرده است.
مقدار بارشهای کل کشور در سال آبی که امروز آخرین روز آن سپری خواهد شد، 150 میلیمتر بوده که در مقایسه با مقدار بارش سال گذشته کاهشی 40 درصدی را نشان میدهد.
این کاهش در حالی ثبت شده که در روزهای اخیر، پیشبینیهای سازمان هواشناسی حاکی از شروع پاییز در نیمه شمالی کشور با بارندگی بوده اما آنطور که رییس موسسه تحقیقات آب گفته، امیدی به بارشهای پاییزی کشور نیست، چون میزان بارشهای فصل پاییز کمتر از وضعیت نرمال پیشبینی شده است و حتی میزان بارشها در بخشی از مناطق مهم کشور مانند نواحی شمالی با کاهش بیشتری همراه خواهد بود.
به گفته محمدرضا کاویانپور، موضوع کاهش بارش و طولانی شدن دوران خشکسالی به قدری جدی است که نمیتوان با برنامهریزی کوتاه مدت یک تا دوساله آن را حل کرد.
کدام مناطق کشور خشکتر خواهد شد؟
هر چند که در گزارشهای شرکت مدیریت منابع آب ایران، نیمه شمالی کشور کمتر از نیمه جنوبی کاهش بارش را تجربه کرده اما رییس موسسه تحقیقات آب با اشاره به پیشبینی کاهش بارشها در کشور اعلام کرده که باتوجه به اینکه وضعیت بارشها از سال پیش میزان بالایی را نشان نمیدهد و همچنین گزارش اخیر موسسه تحقیقات آب که حاکی از کاهش بارشها به ویژه در نواحی غرب کشور است، می توان گفت میزان بارشهای فصل پاییز کمتر از وضعیت نرمال خواهد بود.
کاویان پور با یادآوری اینکه در گذشته بیشترین بارش ها در غرب و شمال کشور رخ می داد، افزود: میزان کاهش در بخشی از مناطق مهم کشور مانند نواحی شمالی با کاهش بیشتری همراه میشود.
رئیس موسسه تحقیقات آب در خصوص طرحها و برنامههای وزارت نیرو در مدیریت منابع آبی افزود: همواره براساس پیشبینیهای صورت گرفته از سوی سازمان هواشناسی و موسسه تحقیقات آب برنامهریزیهای مختلفی درخصوص مدیریت منابع آبی شکل میگیرد، اما موضوع کاهش بارش و طولانی شدن دوران خشکسالی به قدری جدی است که نمیتوان با برنامهریزی کوتاه مدت یک تا دوساله آن را حل کرد.
وضعیت بحران آبی در دهههای آتی
کاویانپور خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مطالعات صورت گرفته احتمال ادامه این دوران در دهههای آتی را نشان می دهد، هرچه بتوان منابع در اختیار را بهتر مدیریت کرد، منابع مصرفی را کاهش داده و بهرهوری را بیشتر کرد، به سراغ تولید محصولاتی که برای کشور ارزش افزوده بالاتری دارند و امنیت غذایی واقعی کشور را تضمین میکنند برویم و الگوهای مصرف آب را در مصارف شخصی و فضای سبز تنظیم کنیم کمتر دچار شرایط سختتری میشویم.
او گفته است که مردم، کشاورزان و صنایع باید خود را برای این روزها آماده کنند. در این راستا نیاز است تا صنایع و کشاورزان رویههای خود را تغییر داده و الگوهای خود را براساس فناوریهای جدید قرار دهند.
رئیس موسسه تحقیقات آب ادامه داد: در بخش مصارف خانگی نیز نیاز است تا با معرفی ابزار و ادوات کاهنده مصرف به مردم کمک کنیم. بنابراین به طور کلی می توان گفت که به منظور کاهش اثرات منفی خشکسالی و کمبود منابع آبی نیازمند یک بسته حمایتی، مدیریتی و فکری در کشور هستیم و در غیر این صورت چالشهای آن برای مردم آزار دهنده خواهد بود.
کاویانپور افزود: آخرین اطلاع از این وضعیت ذخایر آبی نشان میدهد که مجموع ذخایر آبی در سال جاری حدود ۴۰ درصد کمتر از این منابع در سال گذشته است. این میزان کاهش نشان دهنده یک خشکسالی برجستهای برای کشور بوده و نیازمند قوانین و مقررات سختگیرانهتری در این راستا هستیم.
او توضیح داده است که سال آبی گذشته سال آبی سنگینی برای کشور بوده و امیدی به بهبود کوتاه مدت آن نیز وجود ندارد، بنابراین احتمالا با شرایط سختتری مواجه خواهیم بود.
در آخرین روزهای سال آبی 1404-1403، میزان پرشدگی سدهای کشور تنها 36 درصد است و این به معنای خالی بودن 64 درصد ظرفیت سدهاست که کاهشی 25 درصدی را نسبت به سال قبل نشان میدهد.