گسترش حضور شرکت‌های مستقل چینی در صنعت نفت عراق
شرکت‌های مستقل چینی با افزایش سرمایه‌گذاری، حضور خود را در صنعت نفت عراق گسترش داده‌اند.
شرکت‌های نفتی مستقل چین در حال افزایش فعالیت‌های خود در عراق هستند و میلیاردها دلار در دومین تولیدکننده بزرگ سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که بعضی شرکت‌های بزرگ جهان از بازاری که پیش‌تر زیر سلطه شرکت‌های دولتی چین بود، عقب‌نشینی کرده‌اند.
بر اساس برآوردهای مدیران چند شرکت فعال در حوزه انرژی، تولیدکنندگان کوچک‌تر چینی که با قراردادهای مبتنی بر مشارکت در سود جذب شده‌اند، در مسیر دو برابر کردن تولید خود در عراق تا حدود سال ۲۰۳۰ میلادی قرار دارند. پیش‌بینی می‌شود تولید روزانه این شرکت‌ها به ۵۰۰ هزار بشکه برسد.
برای دولت عراق که به دنبال جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی است، حضور فزاینده شرکت‌های خصوصی چینی نشان‌دهنده تغییر رویکردی در سیاست‌های نفتی این کشور است.
در سال‌های اخیر وزارت نفت عراق تلاش کرده بود کنترل فزاینده چین بر میدان‌های نفتی خود را محدود کند، اما اکنون با فشارهای داخلی برای تسریع پروژه‌ها، از ورود شرکت‌های مستقل استقبال می‌کند.
شرکت‌های کوچک‌تر چینی که اغلب ازسوی مدیران باسابقه شرکت‌های بزرگ دولتی چین اداره می‌شوند، با بهره‌گیری از هزینه‌های پایین‌تر و توانایی توسعه سریع‌تر پروژه‌ها، وارد میدان‌هایی شده‌اند که برای شرکت‌های بزرگ غربی یا چینی جذابیت کمتری دارد. این روند مشابه الگویی است که شرکت‌های چینی در دیگر صنایع سنگین برای یافتن بازارهای تازه دنبال کرده‌اند.
شرکت‌هایی مانند «ژئو-جید پترولیوم»، «یونایتد انرژی»، «ژونگمن پترولیوم» و «آنتون اویل‌فیلد سرویسز» سال گذشته میلادی موفق شدند نیمی از مجوزهای اکتشاف عراق را به خود اختصاص دهند، این شرکت‌ها با ارائه تأمین مالی رقابتی، استفاده از نیروی کار و تجهیزات ارزان‌تر چینی، و پذیرش حاشیه سود پایین‌تر، توانسته‌اند در قراردادهای بلندمدت نفتی عراق مشارکت کنند.
فضای سرمایه‌گذاری در عراق با بهبود ثبات سیاسی این کشور مساعدتر شده و بغداد مشتاق جذب شرکت‌های چینی و در عین حال غربی است.
عراق قصد دارد تا سال ۲۰۲۹ تولید نفت خود را بیش از نیمی افزایش دهد و به بیش از ۶ میلیون بشکه در روز برساند. اکنون شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی) بیش از نیمی از تولید کنونی عراق را در میدان‌های بزرگی مانند حیفا، رمیله و قرنه غربی -۱ در اختیار دارد.
تغییر رویکرد عراق به قراردادهای مشارکت در سود، به جای توافق‌نامه‌های با هزینه ثابت، سبب جذب سرمایه شرکت‌های مستقل چینی شده است. این شرکت‌ها چابک‌تر و ریسک‌پذیرتر از شرکت‌های بزرگ دولتی هستند و توانایی اجرای سریع پروژه‌ها را دارند.
مدیران اجرایی چینی اعلام کرده‌اند که شرکت‌های کوچک‌تر چینی می‌توانند یک میدان نفتی در عراق را ظرف دو تا سه سال توسعه دهند، در حالی که این روند برای شرکت‌های غربی به‌طور معمول ۵ تا ۱۰ سال به طول می‌انجامد، همچنین هزینه حفاری یک چاه توسعه‌ای در عراق نسبت به یک دهه پیش به حدود ۴ تا ۵ میلیون دلار کاهش یافته است.
در ماه مه کنسرسیومی به رهبری ژئو-جید پترولیوم موافقت کرد در پروژه جنوب بصره سرمایه‌گذاری کند. این پروژه شامل افزایش ظرفیت میدان «طوبی» به ۱۰۰ هزار بشکه در روز و ساخت یک پالایشگاه با ظرفیت ۲۰۰ هزار بشکه در روز است، همچنین طرح‌هایی برای احداث مجتمع پتروشیمی و دو نیروگاه در این منطقه در حال بررسی است که نیازمند سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری خواهد بود.
شرکت «ژنهوا اویل» (Zhenhua Oil) هم قصد دارد تولید خود را تا سال ۲۰۳۰ با افزایش دو برابری به ۲۵۰ هزار بشکه در روز برساند.
شرکت «ژونگمن پترولیوم» در ماه ژوئن از طرحی برای سرمایه‌گذاری ۴۸۱ میلیون دلاری در بلوک‌های فرات میانی و شرق بغداد شمالی خبر داد.
با وجود مزایای مالی و سرعت اجرای پروژه‌ها، برخی نگرانی‌ها درباره شفافیت و استانداردهای فنی در میان شرکت‌های چینی وجود دارد. این شرکت‌ها به‌دلیل اتکای زیاد به کارکنان چینی و واگذاری نقش‌های کم‌درآمد به نیروهای محلی با انتقادهایی روبه‌رو شده‌اند.
در همین حال بعضی از شرکت‌های غربی نیز در حال بازگشت به عراق هستند. شرکت توتال‌انرژی فرانسه از اجرای پروژه‌ای ۲۷ میلیارد دلاری خبر داده و انتظار می‌رود شرکت بی پی هم تا ۲۵ میلیارد دلار برای توسعه دوباره چهار میدان نفتی در کرکوک سرمایه‌گذاری کند.
