رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران: بانک‌ها از تولیدکننده زعفران 38 درصد سود می‌گیرند

گروه اقتصادی خبرگزاری «نسیم»- بازار زعفران کشور چند سالی است که قدرت خود را از دست داده است و کم کم زمزمه های حضور قدرت های جدیدی در عرصه تولید زعفران در دنیا مطرح می‌شود. اولین نشانه های این افول کاهش آمار صادرات و تولید این محصول در کشور بود که عده ای ان را به مشکلات کشاورزان این حوزه و عده ای دیگر به مشکلاتی که در راه صادرات زعفران به دلیل وجود تحریم ها وجود دارد، نسبت می‌دادند. ماه گذشته خبر افزایش قیمت زعفران بار دیگر این نام محصول کشاورزی را بر سر زبان ها انداخت و مشکلات تولید کنندگان زعفران نقل محافل مختلف خبری شد. به همین بهانه گروه اقتصادی «نسیم»به سراغ غلامرضا میری رئیس اتحادیه صادر کنندگان زعفران را رفت تا مشکلات تولید کنندگان و صادر کنندگان این محصول را زبان وی که از پیشکسوتان عرصه تولید زعفران هم هست بشنود. مشروح گفتگوی تفصیلی نسیم را غلامرضا میری بخوانید.

آقای میری کشور ما از گذشته ها از نخستین تولید کنندگان زعفران در جهان به شمار می‌رفته است. در حال حاضر دلیل مشکلات به وجود امده در سال های اخیر در بحث تولید و صادرات این محصول چیست؟

در حال حاضر در بخش تولید یک نوع مشکل وجود دارد و در بخش صادرات هم نوع دیگری از مشکلات به چشم می‌خورد. در بخش تولید معمولا حمایت لازم از کشاورز نمی‌شود و او وقتی محصول خود را جمع آوری کرده و به بازار می آورد نمی تواند با قیمت ثابتی به فروش برساند. نوسانات بازار و دلال ها باعث می شوند که بعضا کشاورز یک سال پشت خط فروش محصول خود باقی بماند. اگر کشاورز در همان مقطعی که محصول را به بازار می آورد اقدام به فروش ان کند، ضرر می دهد زیرا باید آن را زیر قیمت بفروشد. پس بخشی از مشکلات مربوط به کشاورز است که باید از او حمایت شده و در فصل برداشت به او کمک شود که مجبور نباشد زعفرانش را به هر قیمتی که دلال ها بخواهند بفروشد . مسئله دیگر این است که اگر به تولید کننده یا صادر کننده تسهیلات و اعتبارات بانکی داده شود بسیار مهم است. در فصل برداشت معمولا قیمت زعفران توسط خود کارشناسان تعیین می‌شود. در صورت پرداخت تسهیلات بانکی کشاورز می تواند قیمت زعفران را در همان مقطع به شکل کارشناسی شده بفروشد. در اصل هم خیال کشاورز راحت است هم خیال صادر کننده و هم خیال کسی که آن طرف دنیا این زعفران را از ما می خرد چون می داند که دیگر نمی تواند که با ما بازی بکند.

خریداران خارجی زعفران چگونه با قیمت ها بازی می‌کنند؟

معمولا خریداران خارجی می گویند که قصد خرید زعفران را ندارند تا قیمت پایین بیاید و بعد اقدام کنند تا از این طریق با ما بازی کنند. خریداران خارجی با این تفکر وارد معامله می‌شوند که ما مجبوریم زعفران خود را به آن ها بفروشیم و زعفران ما هیچ مشتری ندارد. ولی وقتی اختیارات در اختیار بخش تولیدی و یا صادراتی در اختیار صادر کنندکان و تولید کنندگان قرار بگیرد و زعفران هم به قیمت تعیین شده خردیداری شود، طبیعتا قیمت روی رنج ثابتی می ماند. در حوزه تنظیم بازار هم از همان مقداری که کشاورز تولید کرده است می توان استفاده کرد و قیمت زعفران دچار نوسانات کنونی نمی شود در حال حاضر در بخش زعفران داریم و در حال حاضر در دو هفته گذشته بین 200 هزار تومان تا 500 هزار تومان نوسانات قیمت در بازار داشتیم. این نوسانات نمی گذارد ما برای بازار جهانی برنامه ریزی کنیم چون معمولا برنامه های ما به روز است یعنی نمی توانیم برای یک ماه دیگر و یا برای ده روز دیگر برنامه ریزی کنیم. اگر هم برنامه ای داشته باشد و احتمالا قراردادی ببندد معمولا با مشکل رو به رو می شود و ممکن است که ضرر و یا زیانی را بدهد.

در حوزه کیفیت نیز ما معمولا به شکلی عمل کرده ایم که همواره کیفیت زعفران ایرانی در دنیا زبانزد بوده است. در حال حاضر هم همین جایگاه را داریم؟

اما بحث دیگری که وجود دارد بحث کیفیت است. معمولا چون در حال حاضر زعفران به شکل سنتی کشت می شود نمی توانیم زعفران با آن کیفیت بالایی که ما انتظار داریم تولید کنیم.

نمی گویم زعفران فعلی کیفیت ندارد. کیفیت در حال حاضر در حوزه زعفران خیلی هم خوب است ولی اگر از حالت سنتی دربیاید و به حالت اصطلاحا مکانیزه کشت شود طبیعی است که زعفران ما فارغ از هرگونه آلودگی می شود و اجسام خارجی معمولا در آن وجود ندارد اگر زعفران ما کیفیت داشته باشد دیگر دغدغه این را نداریم که رقبای ما می آیند و بازار را از ما می گیرند. این ها مسائلی است که بالاخره وجود دارد. در گذشته ما محدودیت ها و موانع صادراتی به دلیل تحریم ها داشتیم و برخی از مشتریانمان و برخی از بازارهایمان را از دست دادیم صادرات زعفران کاهش یافت و حتی منجر به این شد که ما زعفران را به شکل قاچاق از کشور خارج کنیم اما خوشبختانه با سرکار آمدن دولت جدید این موانع همه خوشبتانه برطرف شد و ما در همین امسال اگر با سال قبل مقایسه کینم با توجه به رفع موانع تا پایان مهر ماه 36 درصد رشد صادرات داشتیم.

در حال حاضر بازار زعفران ما با نوسان رو به رو شده است و افزایش قیمت داشته ایم؟

نخیر افزایش قیمت در حد مقطعی بوده است اگر خیلی بخواهیم دقیق شویم معمولا افزایش قیمت در حد 3 یا 4 درصد بوده است.

قیمت زعفران در حال حاضر چقدر است؟

قیمت زعفران حالا ما از زعفران را چهار میلیون و 150 تومان تا پنج میلیون و 200 هزار تومان ادامه پیدا می کند.

بازار زعفران همچنان در سیطره ایران است و رقبا حتی به ما نردیک هم نشده اند؟

در حال حاضر ما نمی‌گوییم رقبا برای ما تهدید هستند. اما اگر بخواهیم خواب خرگوشی داشته باشیم و بگوییم ما الان در اوج هستیم و الان 300 تن تولید داریم و رقبای دارد 3 تن تولید دارند اشتباه است اگرحمایت لازم انجام نشود و ما خودمان برای کیفیت تولید خیلی مقید نباشیم و همچنین در بازار صاداراتی مان موفق عمل نکنیم به هر حال ما از رده خارج خواهیم شد و آن ها روز به روز قوی تر می شوند و ما متاسفانه بازار را از دست خواهیم داد. همچنین تولید تولیدکنندگان و کشاورزانمان را که از این راه امرار معاش می کنند دچار مشکل می شود.

کشورهای که به ان ها صادرات زعفران داریم مشخص هستند؟

کشورهای هدف ما تا رده چهارم و پنجم ما مشخص هستند. امارات، چین و عربستان نیز سه کشور نخست هستند.

به فکر پیدا کردن بازارهای جدید برای صادر کردن زعفران هستید؟

ما هرروز بازارهای جدیدی را به دست می آوریم. الان حدود 55 کشور دنیا زعفران تولید می‌کنند اما ما بازهم به بازارهای جدید ورود پیدا می کنیم. اما متاسفانه به هر بازاری که ورود پیدا می کنیم ماندگاری نداریم که دلیل آن عدم حمایت از صادر کننده است. وقتی ما برای یک کیلو زعفران یک میلیون و ششصد هزار تومان هزینه حمل هوایی داریم، بنابراین ما نمی تونیم در بازارهای جهانی با کشورهای دیگر رقابت کنیم. همچنین ما برای تسهیلاتی که از بانک می گیریم 28 تا 38 درصد سود بانکی می دهیم در حالی که رقبای ما در آن سوی مرزها یک درصد یا دو درصد سود بانکی می دهند. چون موانع و مشکلاتی است که سر راه ما وجود دارد. آن طرف مرزها رقبای ما که زعفران خود ما را از ما می خرند ولی چون پول دارند و تسهیلات ارزان تری در اختیارشان قرار می گیرد با ما رقابت می کنند. در حالی که ما چون اولین تولید کننده جهان هستیم و 92 دردصد تولیدجهان در دست ماست معتقدم که بازار هم باید در دست ما باشد ولی متاسفانه اینجا این حمایت ها نمی شود و متاسفانه بازار آن شکلی که ما دلمان می خواهد و دوست داریم نوبوده است. زعفران با برند ایرانی در دنیا مطح باشد اما متاسفانه شرایط مهیا نیست.

ممنون که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید؟

من هم از شما ممنونم.