سازمان ملی استاندارد: شرکت بازرس در مورد حادثه اخیر پارک ارم مقصر بود

به گزارش «نسیم»، رئیس گروه نظارت بر اجرای استانداردهای خدماتی سازمان ملی استاندارد در بررسی پیگیری موضوع حادثه اخیر پارک ارم تهران به ارائه گزارشی از نتایج بررسی ها پرداخت.

متن این گزارش به شرح زیر است:

در ابتدای دهه هشتاد وقوع حوادث ناگواری در اثر استفاده از تجهیزات شهربازی مانند حادثه پارک نوبت کرج که منجر به فوت 4 نفر شد موج عظیمی از نگرانی را در کشور ایجاد کرد و متأسفانه در مقابل این حوادث هیچ ارگانی خود را پاسخگو نمی‌دانست. شهرداری می‌گفت: استانداردی وجود ندارد تا ایمنی دستگاه‌ها را با آن بسنجیم و سازمان ملی استاندارد ایران را مقصر می‌دانست و سازمان ملی استاندارد ایران نیز بر اساس قانون بدون وجود استاندارد ملی و اجرای اجباری آن، نمی‌توانست اقدامی انجام دهد. در همین راستا انجام کار تحقیقاتی برای تدوین استانداردهای ملی شهربازی در دستور کار سازمان ملی استاندارد ایران قرار گرفت.

*امضای تفاهم نامه همکاری برای ایمن سازی تهجیزات شهربازی‌ها

با توجه به پیچیدگی موضوع و زمانبر بودن تدوین استاندارد ملی، برای اقدام مقطعی و کوتاه مدت به منظور ایمن سازی تجهیزات شهربازی، تفاهم نامه‌ای بین سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت کشور منعقد شد تا براساس آن دستگاه‌های تابعه وزارت کشور( استانداری‌ها و شهرداری‌ها) بهره برداران تجهیزات شهربازی را ملزم نمایند تا پیش از انجام بازرسی و تأیید وسیله شهربازی براساس استانداردهای معتبر بین المللی توسط بازرسان سازمان ملی استاندارد ایران، از وسایل شهربازی استفاده نکنند. این تفاهم نامه هرچند توسط وزیر کشور و رییس وقت سازمان ملی استاندارد ایران امضاء شد اما هرگز توسط دستگاه‌های تابعه وزارت کشور اجرا نشد.

*بی مهری در اجرای اجباری استاندارد شهربازی

درسال 1385 تدوین اولین استانداردهای ملی شهربازی به تصویب رسید و از ابتدای سال 1387 اجرای این استانداردها اجباری اعلام شد لیکن از اجباری شدن استاندارد تا اجرای مطلوب آن مسیر طولانی در پیش است. اجرای مطلوب و اثربخش یک استاندارد بیش از آنکه نیازمند ابزار قانونی از قبیل پلمپ و ارجاع به مراجع قضایی باشد نیازمند یک عزم ملی از سوی همه ذینفعان از قبیل تولید کننده، مصرف کننده و ارگان‌های ذیربط است و اگر مجموعه عوامل به سهم خود به وظایف خود عمل نکنند، استانداردسازی به نحو مطلوب انجام نمی‌شود.

اجرای استاندارد شهربازی در آغاز اجرای اجباری آن با بی‌مهری از سوی سایر عوامل مواجه شد بطوری که آمار موجود نشان می‌دهد از ابتدای سال 1387 تا شش ماهه اول سال 89 فقط 530 بازرسی در کل کشور انجام شد که نتیجه 121 بازرسی منجر به قبولی و 409 مورد مردود شد(در حال حاضر 7978 وسیله شهربازی در کل کشور شناسایی شده است).

*انجام بازرسی از تجهیزات شهربازی‌ها

در شش ماهه دوم سال 89 طرح انجام بازرسی از تجهیزات شهربازی با استفاده از بودجه طرح طاها(طراح اجرای هماهنگ استاندارد) توسط سازمان ملی استاندارد تصویب شد و بدین ترتیب سازمان ملی استاندارد ایران پرداخت هزینه‌های اولیه برای آغاز فرآیند استاندادرسازی شهربازی را تقبل نمود. انجام این پروژه ملی فصل جدیدی را در استانداردسازی شهربازی آغاز کرد بطوریکه آمار موجود نشان می‌دهد پس از انجام بازرسی‌های اولیه با استفاده از بودجه طرح طاها و مشخص شدن عدم انطباق‌های تجهیزات شهربازی، سازمان ملی استاندارد ایران توانست سایر عوامل مرتبط را متقاعد و در برخی موارد مجبور به اجرای استاندارد نماید همانطور که نمودار زیر نشان می‌دهد از سه ماهه سوم سال 90 به بعد تعداد بازرسی به هزینه بهره بردار بیشتر از تعداد بازرسی از بودجه طرح طاها می‌شود. به نحوی که از ابتدای سال 92 همه هزینه‌های بازرسی توسط بهره بردار پرداخت شده و دیگر دولت در این زمینه هزینه نکرده و این به مفهوم نهادینه شدن اجرای استاندارد شهربازی است.

اما انجام بازرسی به تنهایی در فرایند استانداردسازی فاقد ارزش است مگر اینکه انجام بازرسی منجر به مشخص شدن عدم انطباق‌ها، انجام اقدام اصلاحی و افزایش سطح ایمنی وسیله شود. سازمان ملی استاندارد ایران با توجه به مأموریت و رسالت خویش در امر استانداردسازی کالاها و خدمات در مسیر رفع عدم انطباق‌های تجهیزات شهربازی گام‌های موثری را برداشته است همانگونه که نموددار زیر نشان می‌دهد همگام با رشد تعداد تجهیزات بازرسی شده، نسبت بین تعداد تجهیزات تأیید شده، به کل تجهیزات بازرسی شده از 12 درصد به 38 درصد افزایش داشته است.

خوشبختانه درسال 91 با تعامل و همکاری که بین سازمان ملی استاندارد ایران، سازمان شهرداری‌های کشور و سازمان بیمه مرکزی برقرار شد و با دستور سازمان شهرداری‌ها به استانداری‌های کل کشور، هیچ وسیله تفریحی بدون تأییدیه ایمنی از سوی سازمان ملی استاندارد ایران نباید در مراکز تفریحی نصب شود و براساس نامه سازمان بیمه مرکزی به دستگاه‌های تابعه، هیچ وسیله تفریحی بدون دریافت تأییدیه ایمنی از سازمان ملی استاندارد ایران نباید بیمه شود و اینها همه گام‌های موثری به شمار می‌رود که در راستای استانداردسازی مراکز تفریحی برداشته شده است.

*راه طولانی تا دستیابی به شرایط مطلوب

با تاکید بر این موضوع که 38 درصد ایمن سازی تجهیزات شهربازی رضایت بخش نیست و هنوز راه طولانی تا دستیابی به شرایط مطلوب در پیش است اما آنچه که بیش از فعالیت‌های سازمان ملی استاندارد ایران در بهبود شرایط استانداردسازی کالاها و خدمات در کشور می‌تواند موثر باشد، حساسیت و دقت نظر مردم نسبت به استاندارد بودن کالاها و خدمات در کشور می‌تواند موثر باشد. حساسیت و دقت نظر مردم نسبت به استاندارد بودن کالاها و خدمات دریافتی در زندگی روزمره است. برهمین اساس می‌توان گفت سطح نیاز و توقع مشتری به عنوان تعیین کننده ترین معیار در تولید هر کالا یا ارائه هر خدمتی است بطور خاص در مورد تجهیزات تفریحی، سازمان ملی استاندارد ایران شرایطی را فراهم کرده است که هر ایرانی در هر کجای کشور که باشد می‌تواند با مراجعه به سامانه استانداردسازی تجهیزات تفریحی به نشانی ISAD.ISIRI.ORG.IR با استفاده از پیوست گزارش‌های مردمی از تجهیزات تفریحی استانداردسازی شده در سطح کشور مطلع شود و اطلاعات تکمیلی و یا هرگونه نقطه نظری را به سازمان ملی استاندارد ایران ارسال نماید. در این سامانه علاوه بر اطلاعات تجهیزات شهربازی در مورد تجهیزات زمین بازی مستقر در پارک‌ها و مهدکودک‌ نیز اطلاع‌رسانی شده است.

*نصب وسایل بازی بدون اطلاع سازمان ملی استاندارد ایران

در سال‌های اخیر حوادث زیادی در تجهیزات شهربازی اتفاق افتاده که بررسی‌های موجود نشان می‌دهد بجز مورد اخیر که وسیله دارایی تأییدیه از شرکت بازرسی مورد تایید سازمان ملی استاندارد ایران بوده مابقی یا بدون اطلاع سازمان ملی استاندارد ایران در مراکز تفریحی نصب شده(مانند سرسره بادی که در ماه‌های اخیر دچار حادثه شده و منجر به فوت دو کودک شد) و یا با نتیجه بازرسی مردود یا تاییدیه تاریخ اعتبار گذشته فعالیت می‌کرده و منجر به بروز حادثه شده است که مصداق عینی آن حادثه شهربازی شورابیل اردبیل در تابستان سال 91 است.

*ضعف عملکرد شرکت‌های بازرسی

در مورد حادثه اخیر در شهربازی ارم، از همان ابتدای وقوع حادثه سازمان ملی استاندارد ایران با اعزام دو تیم بازرسی بررسی‌های خود را در دو حوزه تحلیل علت وقوع حادثه و بررسی مجدد وسیله تفریحی در روزهای شنبه 20 اردیبهشت و دوشنبه 22 اردبیهشت آغاز و از وسیله ترن هوایی بصورت مجدد بازرسی کرد و همچنین شرایط و نحوه بازرسی شرکت بازرسی کننده‌ای که تاییدیه صادر کرده است را مورد ارزیابی قرار داد. بازرسی های مجدد انجام شده حکایت از ضعف عملکرد شرکت بازرسی کننده و تخلف وی در برخی حوزه‌ها دارد که پروند آن شرکت برای متوقف کردن ادامه فعالیت بازرسی از تجهیزات تفریحی در دست اجراست. همچنین انجام بازرسی مجدد در کوتاه ترین زمان ممکن از سایر تجهیزاتی که از شرکت فوق تاییدیه معتبر دارند در دستور کار سازمان ملی استاندارد ایران قرار گرفته است. علی رغم تاکید مدیرعالم شهربازی ارم سبز در مصاحبه‌های رسانه‌ای مبنی بر اینکه وسیله ترن هوایی(کریزی موس) در حین ساخت و نصب توسط شرکت بازرسی تایید صلاحیت شده سازمان ملی استاندارد ایران، بازرسی شده و مورد تأیید بوده است اما خاطرنشان می‌شود شرکت مهندسی و بازرسی پنتا برای انجام بازرسی های ساخت و نصب تایید صلاحیت نشده بود و هرگونه تاییدی از سوی شرکت در فرایند ساخت و نصب تجهیزات شهربازی فاقد اعتبار است و تخلف آن شرکت در زمینه عدول از دامنه تایید صلاحیت از سوی سازمان ملی استاندارد ایران در دست پیگیری است.

*فعالیت 58 مرکز تفریحی در تهران

شهر تهران در حال حاضر دارای 58 مرکز تفریحی دارای تجهیزات شهربازی است که 13 مرکز بیش از 30 وسیله تفریحی، 17 مرکز بین 20 تا 30 وسیله تفریحی، 8 مرکز بین 10 تا 20 وسیله تفریحی و 20 مرکز دیگر کمتر از 10 وسیله تفریحی دارد.