4 پیشنهاد برای حل فوری التهابات سکه و ارز!/ دولت اجازه دهد بخش خصوصی شمش طلا وارد کشور کند

« نود اقتصادی »: میثم مهرپور- کارشناس ارشد علوم اقتصادی- قیمت سکه و طلا به‌طور کلی به دو عامل قیمت اونس جهانی و برابری ریال به دلار بستگی دارد. قیمت اونس جهانی روند نسبتا معمولی را طی کرده و تغییرات رخ داده در آن چندان قابل توجه نیست. از طرفی محاسبات دلار در راستای نرخ 4200 تومانی آن و برابری آن با ریال نیز نمی‌تواند تاثیر چندانی در افزایش قیمت سکه داشته باشد. از طرف دیگر هر اونس طلا حدود 32 گرم وزن و هر سکه بهار آزادی حدود 8 گرم وزن دارد. یعنی با هر اونس طلا می‌توان چهار سکه بهار آزادی ضرب کرد. با این حساب و به‌صورت تقریبی می‌توان گفت با در نظر گرفتن قیمت جهانی 1220 دلار برای هر اونس طلا، قیمت طلای مورد استفاده برای هر سکه بهار آزادی 305 دلار خواهد بود که با اعلام رقم 4200 تومان برای هر دلار، قیمت طلای مورد استفاده در هر سکه کمتر از یک میلیون و پانصد هزار تومان خواهد بود. حتی اگر نرخ دلار در بازار ثانویه را نیز 10 هزار تومان در نظر بگیریم باز هم قیمت طلای مورد استفاده در هر سکه رقمی حدود 3 میلیون تومان خواهد بود که طبیعتا قیمت 4.5 میلیون تومانی سکه در بازار با هیچ کدام از این دوحالت همخوانی ندارد.

اگر چه سکه و طلا همواره در بازار ایران تا حدودی جز کالای سرمایه‌ای محسوب میشود، اما همواره بخشی از خریدهای صورت گرفته در این بازار، چه در قالب هدیه یا استفاده زینتی جنبه مصرفی دارد. این در حالی است که فروش مصنوعات طلا در ماه‌ها و هفته‌های اخیر به کمترین حد خود رسیده اما خرید و فروش سکه رونق دارد. به نظر می رسد با ادامه روند موجود و عدم اخذ تصمیمات ریشه ای و جدی در اقتصاد این روند تداوم داشته باشد.

پیشنهاداتی برای حل بحران طلا و سکه: در ابتدا باید توجه داشت بحران رخ داده در بازار طلا و سکه صرفا مربوط و محدود به متغیرهای این بازار نبوده و ریشه در ساختارهای کلان اقتصادی به خصوص نظام پولی- بانکی کشور دارد. با این حال به نظر می رسد در شرایط فعلی باید:

1- واردات شمش طلا از سوی دولت متوقف شده و این کار به طور کامل به اصناف، زرگران و طلافروشان بخش خصوصی سپرده شود. به نحوی که فقط ضرب سکه، آن هم با دریافت هزینه از زرگران بر عهده بانک مرکزی باشد. با این کار اولا احتمال تحریم فروش طلا به ایران از سوی آمریکا به واسطه واگذاری این حوزه به بخش غیر دولتی با مشکلاتی برای تحریم‌کننده روبه رو خواهد شد. ضمن اینکه دولت نیز منابع ارزی خود را صرف واردات طلا و به حراج گذاشتن این طلاها برای تعدیل قیمت‌ها در بازار نخواهد کرد.
2- دولت باید جلوی افزایش نرخ ارز دولتی که در ماه‌های اخیر از 4200 تومان به سمت ۴۴۰۰ تومان رفته و در حال افزایش است را گرفته و این ارز را با حفظ نرخ آن صرفا به کالاهای اساسی و مواد اولیه تخصیص دهد، تا از این طریق جلوی افزایش قیمت کالاهای اساسی و قیمت تمام شده تولید را بگیرد.
3- موضوع دریافت مالیات بر درآمد به خصوص دریافت مالیات از درآمد حاصل از فعالیت‌های سفته بازانه ناشی از خرید دلار و سکه در دستور کار جدی دولت قرار بگیرد تا با افزایش هزینه سفته بازانه از تمایل این افراد برای حضور در این بازارها کاسته شود. سوال جدی این است چرا با وجود التهابات اخیر در بازار، دولت تاکنون قانونی برای اخذ مالیات از خریداران سکه و ارز اتخاذ نکرده است؟!
4- انجام اصلاحات ساختاری در نظام بانکی کشور به منظور هدایت نقدینگی با اولویت اجرای قانون بانکداری بدون ربا و مقابله جدی با بانکداری ربوی در مقام عمل.

به نظر می‌رسد دولت با انجام 4 اقدام فوق در کوتاه مدت و میان مدت به راحتی بتواند موضوع بحران پیش آمده در بازار طلا و سکه را رفع کرده و تا حدودی حجم عظیم نقدینگی موجود را در مسیر صحیح آن قرار دهد.