اخبار آرشیوی

جمشید پژویان در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری «نسیم» با تأکید بر اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانهها، گفت: یکی از دلایل تشدید تحریمها اخلال در اجرای هدفمندی یارانهها بود/ اصلاح قیمتهای نسبی، یک "باید" در اقتصاد کشور است/ با پنج برابر شدن یارانهها مخالف هستم
*** فاز اول هدفمندی یارانهها یک ضرورت بود
- در اقتصاد یک علامت وجود دارد و آن قیمتهای نسبی است. اگر قیمت نسبی به هر دلیلی به هم بخورد با عث اختلال در تخصیص منابع و عدم کارایی اقتصاد میشود
- اگر قیمت کالایی به دلیل مالیات و یا پرداخت یارانه افزایش و یا کاهش یابد باعث ضربه زدن به اقتصاد میشود که در خصوص حاملهای انرژی مدتها این کار صورت میگرفت و با این کار علامت غلط دادیم و باعث شد مصرف کننده و تولید کننده بیش از اندازه بهینه حاملهای انرژی مصرف کند
- تولید کننده، تکنولوژی خود را برای کاهش مصرف انرژی ارتقا نداد
-اصلاح قیمتها علاوه بر جلوگیری از مصرف زیاد انرژی به دلیل رفع اختلاف قیمت انرژی، موجب جلوگیری از قاچاق کالا نیز میشد. اجرایی نشدن هدفمندی یارانه ها هزینه ای داشت که ما دهها سال پرداخت کردیم و کسی هم جرات نکرد این اصلاح را انجام دهد در زمان هایی که فرصتهای طلایی برای این کار بود حتی در مجلس با طرح تثبیت قیمتها این قضیه را تشدید کردند یعنی تصمیمی بسیار نادرستی در اقتصاد صورت گرفت.
*** اصلاح قیمتهای نسبی یک باید در اقتصاد کشور است
- کالاهایی که یارانه دریافت میکردند عمدتا در سبد ثروتمندان بود و سهم کمی در سبد مصرفی فقرا داشت
- دولت در مرحله اول آمد و یارانه ای را به طور برابر به خانوارها داد و نمی توانست و نمی شد خانواده های پردرآمد و کم درآمد را تشخیص بدهد و جدا کند.
- شرایط زندگی 55 درصد خانوارهای روستایی و 20 درصد خانوارهای شهری بهبود یافت. ضریب جینی بهبود یافت و الگوی مصرف به سمت کاهش مصرف انرژی سوق پیدا کرد.
- مصرف انرژی در مناطق مرزی به دلیل کاهش چشمگیر مواد سوختی کاهش یافت.
- یکی از بزرگترین تاثیرات مرحله اول هدفمندکردن یارانهها قطع واردات بنزین بود.
- مهمترین نکته در هدفمندی بخش تولید بود که باید با تغییر تکنولوژی به سمت کاهش مصرف سوق داده می شد.
*** کشورهای اروپایی سالیان قبل به سمت اصلاح اقتصادی و اصلاح مصرف انرژی بودند
- کشورهای اروپایی سالها قبل به اهمیت سوخت و انرژی پی بردند و با افزایش قیمت انرژی تکنولوژی خوشان را به سمت کاهش مصرف ارتقا دادند. خودروهایی که تا 30 لیتر مصرف سوخت داشتند را به مصرف سه تا شش لیتر تبدیل کردند و بسیاری از تولیداتی که مصرف انرژی آنها مثلا 100 واحد بود را به 50 واحد رساندند
- مصرف سرانه انرژی تمامی کشورها کاهش پیدا کرد در حالی که از طرفی وضعیت رفاهی آنها، تکنولوژی و کیفیت کالاهای آنها نیز افزایش یافته بود.
*** کشورهای اروپایی قبلا کار ایران را برای تغییر تکنولوژی راحت کردند
- کشور برای ارتقاء تکنولوژی و کاهش مصرف انرژی شرایط خوبی داشت و دارد چون این تکنولوژیها قبلا اختراع شده و تنها باید وارد کشور شود.
- هر چند با توجه به شرایط تحریم این کار مشکل است اما به هر حال تمام روزنهها بسته نیست و میشود این کار را انجام داد.
- دولت میتواند با تامین منابع و بها دادن به جوانان و نخبگان داخلی که توانایی بالایی چون ساخت ماهواره و پرتاب آن به فضا را دارند خیلی از این تکنولوژیها را در داخل تهیه کند.
*** کاری اشتباهی که دولت در مرحله اول هدفمندی انجام داد حمایت نادرست از تولید بود
- البته تغییر تکنولوژی در تولید به منابعی خارج از توان تولیدکنندگان احتیاج داشت که دولت میبایست آن حمایتی که قرار بود از تولید بکند را به صورت هدفمند برای این تغییر تکنولوژی اختصاص می داد یعنی میتوانست در ازای تغییرات تکنولوژی و کاهش مصرف انرژی تسهیلاتی در قالب کاهش هزینههای مالیاتی به تولید کننده پرداخت کند و همچنین میبایست منابع بانکی را به سمت پرداخت تسهیلات در جهت تامین منابع تغییر تکنولوژی هدایت میداد که متأسفانه این کاری بود که دولت در جریان اجرای مرحله اول هدفمندی به آن توجه نکرد و به جای این کار دست به اشتباه بزرگی زد و شروع به پرداخت یارانه انرژی به تولیدکننده کرد.
- قرار بود قیمت حاملهای انرژی افزایش یابد تا تولید کننده به سمت کاهش مصرف برود نه اینکه دولت دوباره یارانه انرژی پرداخت کند.
- جای تاسف است که آمار افزایش مصرف انرژی در صنعت و کشاورزی را با افتخار نشانه رونق در بخش تولید نشان میدهیم.
- افزایش تولیدات کشاورزی و صنعت را باید نسبت سهم آنها در افزایش تولید ناخالص ملی نشان داد نه در افزایش میزان مصرف انرژی
- زمانی جای افتخار داشت که مصرف انرژی کاهش و تولید افزایش پیدا کرده باشد.
- هیچ چیزی در بخش تولید به دست نیاوردیم به جز این که تولیدکنندگان به دنبال این هستند که مبلغ بیشتری بگیرند البته تولید کنندهها تقصیری ندارند چون من هم بودم همین کار را انجام میدادم . خیلی راحته که من بشینم و بیان پولی رو به من بدهند و من هم مجبور نباشم کار بیشتری انجام بدم و به سمت تغییر تکنولوژی بروم
- البته دولت نتایج بسیار مطلوبی در مرحله اول هدفمندی یارانهها بدست آورد که البته این مشکل عدم حمایت لازم از تولید به دلیل عدم وجود دانش کافی در مجموعه تصمیم گیرنده بوده است.
*** فاز دوم هدفمندی یارانهها باید اجرا شود/ با پنج برابر شدن یارانهها مخالفم
- دولت باید به شرطی فاز دوم را اجرا کند که این نحوه پرداخت یارانه به بخش تولید را عوض کند
- در اجرای فاز اول هم خیلی از اشخاص با اجرای آن مخالفت می کردند اما اکنون مخالفتی نمی کنند
- دولت نباید چشم بسته فاز دوم هدفمندی را اجرا کند.
- در مرحله دوم هدفمندی دولت باید خطاهای مرحله اول را جبران کرده و نباید دیگر به بخش تولید یارانه انرژی پرداخت کند و باید به سمت واردکردن تکنولوژی برود.
- به هم ریختگی قیمت های نسبی مثل یک غولی است که ما مرتب داریم بغل دستمون تجربش میکنیم و این به هم ریختگی در حال از بین بردن منابع کشور است.
- با پنج برابر شدن یارانهها مخالفم چون اساس کار فاز دوم باید تغییر تکنولوژی بخش تولید باشد.
- توفیقاتی که در کاهش مصرف انرژی در فاز اول بدست آوردیم را ادامه دهیم و در آخر اگر منابعی بود برای پرداخت یارانه نقدی اقدام کنیم همچنین باید راههایی را پیدا کنیم که بعضی ها از دریافت یارانه کنار بروند.
- پرداخت یارانه نقدی برای جلوگیری از کاهش قدرت خرید گروههای فقیر و کم درآمد باشد که ما در مرحله اول در این زمینه بسیار موفق بودیم حتی بیش از اندازه موفق بودیم.
*** اظهار نظرهای غیر کارشناسانه در اقتصاد
- کسانی که با دیگاه سیاسی وارد اظهارنظرهای اقتصادی میشوند نا آگاهانه ایجاد اختلال میکنند و ندانسته آلت دست قرار می گیرند.
- متاسفانه ما تو این مملکت جایی نداریم که افراد و یا رسانههایی که اظهار نظرهای غیرکارشناسانه را انجام می دهند و پیش گویی های اقتصادی اشتباهی چون تورم 70 یا بالای صد درصد را مطرح میکنند پس از مدتی پاسخو باشند.
- زمانی که مالیاتهای مجموع درآمد را داشتند حذف میکردند در نظام مالیاتی فریاد زدند که این به نفع اقتصاد است که بعد نشان داده شد که این کار مشکلاتی را در اقتصاد به وجود آورده است. من به اون خبرنگارانی که آن موقع بودند گفتم که چرا الان آنهایی که این کار را کردند رو نمی آورید تا در مورد عملکردشون پاسخگو باشند.
- الان هر کس هر چه بخواهد در مورد مسائل اقتصادی نظر می دهد چون می داند کسی در آینده از آنها بازخواست نمی کند که بر چه اساسی این صحبتها را انجام دادی؟
*** تورم موجود هیچ ارتباطی به هدفمندی یارانه ها ندارد
- تورم کشور در فاز اول برای بیش از یک سال از متوسط تورم 30 سال گذشته، سه چهار درصد پایین تر بود.
- زمانی تورم بوجود آمد که بحث تحریمهای بانکی و نفتی اروپا شکل کرفت این مسئلهای است که تاریخ و نمودار، آن را به خوبی نشان میدهد.
- افزایش قیمت ارز باعث افزایش قیمت کالا در کشور شده و این مسئله هیچ ارتباطی به هدفمندی یارانهها ندارد.
*** تورم ناشی از اصلاح نظام اقتصادی به هیچ وجه کشور را تهدید نمی کند
- تورم کشور را تهدید می کند یا بیکاری ؟ تورم بیشتر تهدید میکند و یا رکود اقتصادی؟ تورم تهدید میکند یا یا یک اقتصاد متکی بر واردات ؟
- کالاهای داخلی در داخل کشور هم متقاضی ندارد چه برسد به این که این کالاها را بخواهیم صادر کنیم.
- اگر تورم قرار بود کشوری را از پای در بیاورد تا به حال کشورهای ترکیه، برزیل، مکزیک و آرژانتین را که تورم تا 100 درصد را به خاطر اصلاح اقتصادی تجربه کردند را از پای در میآورد.
*** ادامه اجرای هدفمندی یارانهها بهترین راهکار برای مقابله با تحریمها ست
- من شک دارم که این تحریمهای باشتاب برای متوقف کردن هدفمندیها صورت نگرفته باشد، چون هدفمندی یارانه حداقل یکی از سلاحهای قوی دشمن که بنزین بود و بارها از همین طریق ما را تهدید کرده بودند از دستشان گرفت.
- در حال حاضر یکی از راههای مقابله با تحریمها و جنگ اقتصادی موجود، اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها است.
*** نباید اجرای فاز دوم به دلیل به پایان رسیدن کار دولت دهم متوقف شود
- این مسئله که چیزی به پایان دولت دهم نمانده و فاز دوم نباید در این دولت اجرا شود چون ممکن است برای دولت بعد مشکل ایجاد کند، اشتباه است.
- از ابتدای انقلاب تمام دولتها در هر شرایطی برای دولت بعد از خودشان تعهدات مالی و مشکلاتی به جا گذاشته اند
- فواید فاز اول هدفمندی هم به دولت بعد منتقل میشود
*** یارانه بخش کشاورزی باید به محصول داده شود نه نهاده ها
- بخش کشاورزی اگر احتیاج به یارانه دارد باید به محصول آن یارانه پرداخت شود نه به انرژی و یا نهادههای آن همچون کود شیمیایی
- از نظر علم اقتصادی باید به محصول کشاورزی یارانه همچون خرید بالای تضمینی تعلق بگیرد نه اینکه کاری کنیم که با دادن یارانه به نهاده ها مصرف انرژی را در بخش کشاورزی بالا ببریم
*** مالیات از خانههای خالی و لوکس برای کنترل بازار مسکن مناسب است
- بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی مالیات پرداخت نمی کنند
- در بعضی از کشورها گاهی مواقع تا بیش از دو برار تولید ناخالص داخلیشون مالیات دریافت میکنند
- بیش از پنج درصد مردم کشور درآمد بسیار بالای دارند به طوری که اصلا نمی دانند از کجا پول براشون میاد
- باید مالیات از مجموع درآمد افراد پر درآمد دریافت شود حال ممکن است شخصی خانه لوکسی داشته باشد و یا خودرو لوکس و یا مثلا گاو صندقی از طلا داشته باشد ویا اجناسی چون تابلوهای گرانقیمت دارند.
- باید جلوی فرارهای مالیاتی گرفته شود.
- اصلاح نظام مالیاتی یه مقوله مهم و ضروری است.