حذف صفر به معنای کاهش تورم نیست

جعفر مهدی‌زاده، مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی در بخشی از این نشست  در شرح ضرورت اجرای این طرح گفت پول سه کارکرد اصلی دارد که شامل «ارزش‌گذاری، ذخیره ارزش و وسیله مبادله» می‌شود و سیاست پولی باید بتواند پاسخگو باشد که چرا پول نمی‌تواند ذخیره ارزش کند.

او افزود: از سال 86 چندین طرح اصلاحی مطرح شد که یکی از آنان اصلاح پولی ملی به معنای حذف صفر بود. از همان سال 86 در پژوهشکده بانک مرکزی چندین پروژه انجام شد اما بعد از اوایل دهه 90 که بحث تحریم‌ها اتفاق افتاد، این طرح‌ها به ناچار متوقف شد. این توقف دلایل زیادی داشت که یکی از آن تهیه ملزومات من جمله مرکب چاپ و فیچر‌های امنیتی اسکناس بود.

مهدی‌زاده در ادامه نشست گفت: یکی دیگر از مسائل پیش رو، پایین بودن قطع اسکناس بود. در سال 86، اسکناس پنج‌ هزار تومانی بالاترین قطع اسکناس بود. همچنین استهلاک اسکناس پایین بود و استفاده از اسکناس بیشتر بود و سازمان تولید اسکناس بانک مرکزی در دو شیفت مشغول به کار بود.

مهدی‌زاده در تشریح علل کاهش استفاده از اسکناس گفت: دو اتفاق باعث کاهش استفاده از اسکناس شد؛ اول، نظام پرداخت‌های یارانه نقدی بود که باعث شد همه به سمت دریافت کارت اعتباری حرکت کنند. دوم، شیوع کرونا بود که استفاده از اسکناس را کاهش داد.

او در توضیح مشکلاتی که اعداد بزرگ ایجاد می‌کنند اشاره کرد که با بزرگ شدن اعداد، مقیاس‌های «من درآوردی» رایج شده که نمونه آن «همت» است. این واحد که به جای هزار میلیارد تومان به کار می‌رود باعث گمراهی و اشتباه می‌شود. به علاوه، مسئله حیثیت پول نیز مهم است. اگر ریال را به عنوان پول ملی بپذیریم، یک دلار در برابر ریال به عددی بزرگ تبدیل می‌شود که مناسب نیست.

مهدی‌زاده با اشاره به این شبهه که آیا حذف صفر منجر به کاهش تورم می‌شود، گفت: اینطور نیست که با حذف صفر پول تورم کم شود و ارزش پول ملی بیشتر شود، ارزش پول همان عدد است و فقط مقیاس کوچک‌تر می‌شود.

مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی تاکید کرد که به منظور اجرای این طرح باید سیستم‌های نرم‌افزاری و حقوقی و قیمت‌گذاری مورد توجه قرار گیرد. برای مثال، باید در برچسب کالاها هم تصریح شود که 150 هزار ریال برابر با 15 ریال جدید است چرا که در غیر این صورت تجزیه قیمتی و امکان سوءاستفاده برخی فروشندگان فراهم می‌‌شود.