ابلاغ قانون مالیات بر عایدی/ مالیات بر کدام عایدی مردم؟

ابلاغ قانون «مالیات بر سوداگری و سفته بازی» که در سطح جامعه به قانون مالیات بر عایدی سرمایه معروف شده، نگرانی‌هایی را در میان مردم ایجاد کرده که عموماً ناشی از بی اطلاعی مفاد قانون و تفسیر غلط از موارد مشمول آن است.

با مراجعه به متن این قانون می‌توان دریافت که مالیات این حوزه صرفاٌ مشمول اشخاص حقیقی دارای فعالیت‌های غیرتجاری است که قیمت فروش دارایی آنها اعم از ملک، خودرو سواری، طلا، نقره، پلاتین یا مسکوکات آنها، جواهرآلات، انواع ارز، رمزدارایی، رمزپول و رمزارز در یک دوره معین نسبت به قیمت خرید دارایی (بدون اعمال تجدید ارزیابی آن) بیشتر شود.

در این یادداشت فقط به موارد شمول یا معافیت دارایی مسکن پرداخته می‌شود:

۱- اجرای این قانون به ۲۰ ماه پس از ابلاغ اولیه مُحّول شده و حتی پس‌از این مهلت هم یک دوره تنفس ۲ تا ۳ ساله برای آن در نظر گرفته شده است؛ بنابراین فروش هرگونه ملک یا حق واگذاری آن از سوی افراد حقیقی غیرتجاری حداقل تا ۳ سال آینده مشمول دریافت مالیات بر عایدی نیست.

۲- افراد بالای ۱۸ سال دارای تنها یک واحد مسکونی که بیش از ۲ سال از خرید آن سپری شده است، از شمول این قانون معافند. طبق آمار رسمی حدود ۷۷ درصد از مردم ایران جزو این عده هستند و قانون مذکور شامل آنها نیست.

۳- سرپرستان خانواری که دارای ۲ ملک مسکونی هستند و بیش از ۲ سال از خرید آنها سپری شده است هم مشمول این قانون نخواهند بود. شرط تملک واحد‌های مسکونی برای این افراد هر ۵ سال یکبار بیش از ۲ سال لحاظ نمی‌شود. یعنی بدون نگرانی از پرداخت مالیات می‌توانند هر ۵ سال یکبار واحد مسکونی خالی از سکنه خود را بفروشند. آمار رسمی نشان می‌دهد که ۱۷ درصد مردم جزو این عده هستند و از پرداخت مالیات بر عایدی املاک خود معافند. (با احتساب مالکان واحد‌های مسکونی بند دوم، مجموعاً ۹۴ درصد از مردم ایران شامل پرداخت مالیات بر عایدی مسکن نمی‌شوند)

۴- افراد غیرتجاری بالای ۱۸ سال چنانچه اقدام به خرید یک ملک مسکونی جدید کنند تا یک سال بعد بابت فروش املاک قدیمی خود از پرداخت مالیات معافند.

۵- افرادی که در مالکیت واحد‌های مسکونی دارای سهم (دانگ) هستند، به شرطی که مجموع سهام آنها معادل سقف یک ملک مسکونی کامل (شش دانگ) باشد، از پرداخت مالیات معافند.

۶- انتقال قهری املاک (ناشی از ارث یا هبه یا.) مشمول پرداخت مالیات برعایدی نمی‌شود.

۷- املاکی که در اجرای اسناد یا مطالبات به دولت واگذار می‌شوند یا املاکی که برای ایجاد یا توسعه جاده، راه آهن، معابر، لوله کشی آب، برق، مخابرات، گاز و... فروخته شوند شامل پرداخت مالیات مذکور نخواهد بود.

۸- املاک با کاربری کشاورزی به استثنای اراضی داخل محدوده شهر‌ها و باغ ویلا‌ها که بیش از ۳ سال از خرید آنها سپری شده، از پرداخت مالیات بر عایدی معافند.

۹- هرگونه فروش املاک یا حق واگذاری آنها که تا ۱۹ ماه آینده خریداری شوند تا ۳ سال بعد از اجرای این قانون از پرداخت مالیات معاف است.

۱۰-املاک نوسازی که بیش از ۲ سال از صدور گواهی پایان کار آنها نگذشته باشد، مشمول این قانون نخواهند بود.

با عنایت به این موارد، بسیاری از نگرانی‌های مردم در مورد اجرای قانون مالیات بر سوداگری و سفته بازی برطرف می‌شود و بیش از ۹۷ درصد از افراد غیرتجاری صاحب املاک، مشمول پرداخت مالیات بر عایدی مسکن نخواهند شد.