احتمالا ۱۳۰ هزار میلیارد تومان از درآمدهای مالیاتی محقق میشود/ دولت و مجلس اراده‌ای برای اخذ مالیات از ثروتمندان ندارند
محمدرضا یزدی‌زاده عضو شورای راهبردی نظام مالیاتی با بیان اینکه درآمد مالیاتی که امسال محقق میشود حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان است، گفت: این رقم برای سال آینده رشد ۲۵ تا ۳۰ درصدی داشته است.
به گزارش « نود اقتصادی »، برنامه «رهیافت» رادیو اقتصاد با موضوع بررسی معافیت‌های مالیاتی در بودجه 99 و با حضور محمدرضا یزدی‌زاده عضو شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور، احمد زمانی معاون پژوهشی سازمان امور مالیاتی و محمد صادق شهبازی کارشناس اقتصادی پخش شد. مشروح اظهارات مطرح شده در این برنامه به شرح زیر است:
در ابتدا محمدرضا یزدی‌زاده عضو شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور در پاسخ به این سوال که چرا در مورد تحقق درآمد مالیاتی در بودجه تردید وجود دارد گفت: درآمد مالیاتی که امسال محقق میشود حدود 130 هزار میلیارد تومان است که این رقم برای سال آینده رشد 25 تا 30 درصدی داشته است. به نظرم میرسد که بودجه 99 از طریق معادله مجهول جلو رفته است. یعنی گفتیم هزینه‌ها اینقدر است، خب هزینه‌ها را که کاری نمی‌توانیم بکنیم، درآمد مالیاتی هم این رقم باشد. به نظرم بیشتر سعی بر این بوده که بودجه را متعادل نشان دهند. ولی مسلم است که بین 100 تا 150 هزار میلیارد تومان این بودجه با کسری مواجه خواهد بود.
وی تصریح کرد: گفته شده است این کسری را با درآمد مالیاتی جبران میکنند و سیستم اقتصادی کشور ظرفیت مالیاتی دارد. شاخص اندازه‌گیری سهم مالیات، شاخص مالیات به تولید ناخالص داخلی است که نشان میدهد که چه درصدی از تولید ناخالص داخلی تولید در هر کشوری را مالیات میگیرند. این شاخص در ایران زیر 8 است. در افغانستان 9.2 است. پاکستان 14.2 است. من به سایر کشورهای صنعتی کاری ندارم که مثلا فرانسه 45 درصد است. در واقع متوسط کشورهای صنعتی 35 درصد است و یا حتی ارمنستان 21 درصد، آذربایجان 13.5 درصد و ترکیه 25 درصد است. اگر سیستم مالیاتی ما حتی مثل پاکستان عمل کند، بودجه ما از نفت رها میشود.
یزدی‌زاده همچنین بیان کرد: حذف تمام معافیت‌هایی که در بودجه وجود دارد، کمتر از 20 هزار میلیارد تومان درآمد ایجاد میکند البته غیر از معافیت سود سپرده. این رقم مشکل ما را حل نمی‌کند. به عبارت ساده این یک آدرس غلط برای یک انحراف از اصل موضوع است. مشکل ما 20 هزار میلیارد تومان نیست. مشکل ما 170 تا 180 هزار میلیارد تا 200 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی است که در اقتصاد ایران وجود دارد.
یزدی‌زاده گفت: بعد از بحران مالی سال 2007 کشورهای صنعتی گزارشی ارائه دادند که سیستم مالیات بر درآمد کارایی لازم برای انجام اهداف نظام مالیاتی را ندارد و باید مالیات بر ثروت طراحی شود. البته این برای کشورهایی بود که تورم در آنجا نیست که فقیر را فقیرتر و ثروتمند را ثروتمندتر کند. در نتیجه مالیات بر ثروت وضع شد که در فرانسه نرخ ان 15 درصد است. بنابراین مالیات بر ثروت مکمل سیستم مالیات بر درآمد بوده و اجرای آن لازم است و این توجیه که چون یک بار از این درآمد مالیات گرفتیم بنابراین نباید مجدد مالیات از آن گرفته شود، قابل قبول نیست.
وی ادامه داد: مازاد درآمد زمینه ایجاد ثروت را فراهم میکند. ثروت سیستم خودتقویتی دارد و حتی بدون اثر تورم شروع به رشد میکند. در کتاب «سرمایه در قرن بیستم» جمله جالبی هست که میگوید چون نرخ رشد بازده سرمایه از رشد متوسط اقتصادی بالاتر است، به هر حال ما منجر به شکاف ثروتی در جامعه می‌شویم. در نتیجه ضرورت دارد از ثروت هم مالیات گرفته شود تا مانع تعمیق شکاف طبقاتی شود.
یزدی‌زاده خاطر نشان کرد: مقام معظم رهبری در سال 1393 بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح کرد و بر اخذ مالیات از ثروتمندان و جلوگیری از فرار مالیاتی تاکید کردند. الان بعد از 5 سال چیزی تغییر نکرده است. بنابراین باید دولت پاسخگو باشد. چون آقای زمانی مجری سیاست‌ها و مصوبات مجلس است. مشکل این است که در مصوبات مجلس هیچ اراده‌ای بر این موضوع نبوده است. یعنی نه دولت در این رابطه لایحه‌ای تهیه کرده و نه مجلس طرحی ارائه داده است.
در ادامه یزدی‌زاده در مورد بحث فرار مالیاتی بیان کرد: قانون چک با 5 سال وقفه تصویب شد و متاسفانه اکنون اجرا نمی‌شود. تا زمانی که چک حامل در کشور داریم، نمی‌توانیم فعالیت‌های افراد را رصد و براساس آن مالیات اخذ کنیم. یعنی یک نفر نیست که از بانک مرکزی سؤال بکند چرا این قانون چک راجع به چک شخصی و معمولی را اجرایی نمیکنی؟ در حالی که به راحتی قابل اجرا است.
وی تاکید کرد: در این شرایط قوه قضائیه باید به عنوان مدعی‌العموم وارد شود که چرا از این ابزار برای مقابله با فرار مالیاتی اشخاص استفاده نمی‌کنید؟! این قانون است و قانون باید اجرا شود. اگر سیستم تراکنش‌های مالی را با حذف چک بانکی و چک حواله‌کرد و چک حامل کنترل کنیم، بسیاری از مسائل اقتصاد زیرزمینی ما شفاف می شود. اقتصاد زیرزمینی که شفاف شد، ظرفیت مالیاتی جدید پیدا می‌کنیم.
عضو شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور گفت: در حال حاضر ارزش اتومبیل‌های لوکس در کشور 6 تا 7 برابر ارزش پالایشگاه ستاره خلیج فارس است که 370 هزار بشکه در روز خوراک مصرف میکند. یعنی اگر ما پول مالیات بر اتومبیل‌های لوکس را در صنعت نفت سرمایه گذاری کرده بودیم و پالایشگاه می‌ساختیم امروز یک بشکه هم لازم نبود نفت خام صادر کنیم و تمام نفت ما به فرآورده تبدیل میشد.
یزدی‌زاده با اشاره به بحث فرار مالیاتی بیان کرد: در اقتصاد شفاف ایران حدود 35 تا 40 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی وجود دارد. در اقتصاد زیرزمینی این رقم قطعاً نزدیک به 100 هزار میلیارد تومان است. بنابراین ما می‌توانیم بدون فشار به تولید و اقشار متوسط و ضعیف، بودجه دولت را از مالیات بگیریم. بر این اساس اقتصاد ایران مستند خواهد شد. منوط به اینکه اجازه تراکنش‌های غیر شفاف داده نشود.
