بورس تهران در هفته‌ای که گذشت با رشد نسبی شاخص‌ها همراه شد، اما این رشد بیشتر حاصل از موج‌های کوتاه‌مدت امید در برخی نمادهای بزرگ بود تا بازگشت جریان سرمایه پایدار. فضای احتیاطی حاکم بر بازار، به‌خصوص از سوی بازیگران حقیقی، به‌وضوح نشان می‌داد که همچنان افق بازار با ابهاماتی جدی مواجه است.
شاخص‌ها و نماگرهای اصلی چه می‌گویند؟
در هفته منتهی به ۲۵ تیر ۱۴۰۴، شاخص کل بورس تهران با رشد ۵.۶ درصدی به سطح ۲ میلیون و ۷۸۵ هزار واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با افزایش ۲.۶ درصدی در عدد ۸۳۸ هزار واحد قرار گرفت. اختلاف رشد میان این دو شاخص نشان می‌دهد که در این هفته، نمادهای بزرگ و وابسته به دلار یا کالاهای جهانی عملکرد بهتری داشتند و مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفتند. در مقابل، بازدهی پایین‌تر شاخص هم‌وزن از فشار فروش در بخش قابل توجهی از نمادهای کوچک‌تر بازار حکایت دارد.این روند، نشانه‌ای از چرخش دوباره نقدینگی به سمت گروه‌های بزرگ از جمله فلزات، پتروشیمی، پالایشی و برخی بانک‌هاست که از ثبات نسبی دلار، بهبود جو روانی در بازارهای جهانی، و تحولات سیاسی اخیر بهره‌مند شدند.
خروج پول حقیقی ادامه دارد
علیرغم رشد شاخص‌ها، در مجموع هفته حدود ۴۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. این رقم نشان می‌دهد که رشد هفته جاری بیشتر محصول بازی نهادهای حقوقی و حمایت‌گر بوده تا بازگشت اعتماد عمومی. ارزش معاملات خرد نیز به‌طور میانگین حدود ۶۸۰۰ میلیارد تومان در روز باقی ماند که پایین‌تر از سطح قابل‌قبول برای یک بازار سالم است.
صنایع پیشتاز و جامانده
صنایع دلاری مانند پالایشی، فلزی و معدنی از اقبال نسبی برخوردار بودند، درحالی‌که گروه‌هایی چون خودرویی، بانکی و حمل‌ونقل همچنان در رکود باقی ماندند. گروه پتروشیمی نیز به دلیل رشد قیمت جهانی نفت و انتظارات مثبت از صادرات، شاهد تحرکاتی در برخی نمادها بود. در سمت مقابل، بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط حتی با افت قیمت مواجه شدند.
اثر عوامل کلان و غیربورسی
انتظار بازار برای تعیین وضعیت برنامه نهایی وزرای اقتصادی دولت برای بازار سرمایه و ادامه رایزنی‌ها درباره نرخ سود بانکی، از مهم‌ترین محرک‌ها یا موانع حرکت بازار بودند. ثبات نسبی نرخ ارز در کانال ۸۸ هزار تومان تا حدودی به حفظ جو روانی مثبت بازار کمک کرد.کارشناسان بازار سرمایه عوامل زیر را در رشد بورس موثر می دانند:۱- عرضه اوراق تبعی بیمه سهام که از اواسط هفته باعث تقویت تقاضا شد. ۲- ورود هدفمند حقوقی‌ها؛ حمایت شدید از سهم‌های بزرگ شاخص‌ساز. صدای بورس۳- بهبود فضای بنیادی؛ گزارش سه‌ماهه مثبت در فلزات، پتروشیمی و پالایشی‌ها، سرعت‌دهنده جریان رشد بود.۴- بازارهای جهانی در مسیر مثبت؛ جهش‌های ناشی از رشد قیمت کامودیتی‌ها و افزایش تقاضای صادراتی.۵- فضای سیاسی نسبتا آرام؛ نبود خبر منفی سیاسی در کنار ثبات نرخ ارز تا حدی فضا را تقویت کرد.
عوامل پایداری رشد بورس چیست؟
مجتبی دانشی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت: این رشد، ناشی از حمایت ابزارهای دولتی و حقوقی است. صرف رشد شاخص بدون ورود حقیقی معنادار، نشانه ضعیف اعتماد عمومی است.این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چطور می‌توان اعتماد حقیقی‌ها را بازگرداند؟ ادامه داد: شفاف‌سازی در اجرای اوراق تبعی، تضمین سیاست‌گذاری کلان اقتصادی و تدوام ثبات نرخ ارز، مقدمات لازم بازگشت سرمایه‌گذار خرد هستند.وی افزود: به عبارت دیگر، بازار به‌شدت بی‌اعتماد شده است. حتی وقتی شاخص مثبت می‌شود، سرمایه‌گذاران حقیقی همچنان فروشنده‌اند. علت آن هم ضعف سیاست‌های حمایتی مؤثر، عملکرد پرابهام نهاد ناظر و ریسک‌های محیط کلان است. دانشی تاکید کرد: در این شرایط رشد شاخص عمدتاً با دخالت حقوقی‌ها و بعضاً صندوق‌ها رخ می‌دهد، نه با انگیزه عمومی.این تحلیلگر بورسی دربارهدبورس هفته اینده تصریح کرد، اگر نرخ بهره کنترل شود، اخبار امیدوارکننده از وزرای اقتصادی برسد و بازار ارز هم با مداخلات هدفمند ثبات یابد، آن وقت می‌توان انتظار داشت بازار در نیمه دوم تابستان جان تازه‌ای بگیرد. در غیر این صورت، این رشدها زودگذر خواهند بود.
عملکرد شکننده بورس
بورس در هفته منتهی به ۲۵ تیر ماه عملکردی قابل‌قبول اما شکننده داشت. رشد شاخص‌ها نتوانست مانع خروج پول حقیقی شود و معاملات همچنان در رکود نسبی بود. اگرچه امیدهایی به آینده وجود دارد، اما بازگشت واقعی سرمایه‌گذاران نیازمند اصلاحات بنیادی‌تر و سیاست‌های شفاف‌تر است.
فارس
