گزارش فصلی می تواند اطلاعات منسجم و خوبی در زمینه عملکرد بخش های مختلف کسب و کار، میزان بودجه و فروش محصول یا سایر اطلاعات کاربردی را در یک برهه زمانی محدود در اختیار شما قرار دهد. در داخل این گزارش اطلاعاتی همچون میزان فروش محصول، هزینه های اولیه، انبار داری، حقوق کارمندان، سطح بهره وری مجموعه و حتی سود و زیان آن درج خواهد شد.

در این میان برخی از فعالیت های تجاری و اقتصادی در برهه خاصی از سال دارای درآمد و سود بالاتری هستند و در برهه ای دیگر عملا فعالیت اقتصادی آنها ساکن یا متوقف می شود. برای مثال ماهیگیران تنها در فصل خاصی از سال مجوز صید ماهی از دریا و تالاب ها را دارند. همچنین کشاورزان فقط در فصل بهار و تابستان از زمین های خود محصولات زراعی و باغی را برداشت می کنند در همین راستا نهادهای قانون گذار کشور در مفاد قانون مالیاتی  169 مالیات های مستقیم مودیان را موظف به ارائه گزارش عملکرد فصلی مالیات نموده است.

گزارش فصلی در حسابداری چیست؟

براساس قانون صریح مالیات های مستقیم تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ماده 169 مالیات بر دارایی باید صورت مالی فروش کالا، خریدهای مواد اولیه، کالای موجود در انبار،کارمزد عملیات مختلف مالی و غیره در پایان هر فصل کاری به سازمان امور مالیات کشور گزارش دهند.

گزارش فصلی مالی تنها گزارش مالی و گردش حساب فعالیت های کسب و کارهای مختلف تجاری و اقتصادی را در یک برهه زمانی محدود به صورت شفاف در اختیار سازمان مالیاتی کشور قرار می دهد. بنابراین با ارائه صورت معاملات فصلی،مودیان مالیاتی هیچ هزینه یا مبلغی را به عنوان کسورات مالیاتی پرداخت نمی کنند.

بنابراین هدف اصلی ارائه  گزارش عملکرد فصلی مالیاتی بررسی وضعیت مالی و نظارت بر  درآمد یا فعالیت اقتصادی مؤدیان می باشد. چنانچه مودیان مالیاتی از ارائه این فرمت گزارش مالی امتناع کنند بر اساس قانون د مشمول  پرداخت جریمه‌2 درصدی از مبلغ مورد معامله یا درآمد فصلی خواهند شد.

مشمولان گزارش عملکرد فصلی مالیاتی

سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس قانون اساسی کشور موظف است بر کلیه درآمد و گردش حساب مالی بنگاه‌های اقتصادی مالیات منصفانه ای تعیین کند. بنابراین  کلیه دفاتر قانونی و فعالیت اقتصادی دارای درآمد به خصوص گردش مالی فصلی موظف هستند در صورت حساب‌ مالیات فصلی خود  گزارش دقیق خرید و فروش، معاملات و میزان سود یا زیاد خود را درج کنند.

در همین راستا ماده (۹) مربوط به آیین نامه اجرایی عنوان شده در تبصره سوم ماده (۱۶۹) قانون مالیات های مستقیم به صورت صریح مشمولان ثبت گزارش فصلی به شرح زیر اعلام کرده است.

الف) کلیه اشخاص حقوقی که مشغول فعالیت های اقتصادی هستند.

ب) صاحبان مشاغل عنوان شده در ماده (۲) آیین نامه اجرایی قانون (۹۵) امور مالیاتی

ج) صاحبان مشاغلی که مشمول قوانین مالیات بر ارزش افزوده  شده موظف به گزارش فصلی مالیات بر ارزش افزوده در موعد مقرر هستند.  

مزایای گزارش فصلی

مهلت ارسال گزارش فصلی و  مالیات بر ارزش افزوده توسط مودیان 45 روز بعد از  پایان فصل کاری یا محدوده زمانی تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور است.  بنابراین همه دستگاه‌های اجرایی، اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات بر درآمد مستقیم باید در موعد مقرر ریز اطلاعات معاملات فصلی خود را تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند. از مزایای گزارش فصلی می توان به موراد زیر اشاره نمود.

  • افزایش شفافیت وضعیت بنگاه های اقتصادی
  • افزایش نظم و انضباط مالی بنگاه های اقتصادی
  • شناسایی دقیق منابع درآمد مالیاتی کشور
  • امکان تجزیه و تحلیل فرصت های اقتصادی، سرمایه گذاری
  • امکان شناسایی فرصت های اقتصادی و نقاط بحرانی در سیر اقتصادی و مالی بنگاه های تجاری
  • امکان شناسایی عدم تطابق مبلغ معاملات مالی در گزارشات فصلی
  • پیگیری و درج  اطلاعات خودتان دقیق طرفین معاملاتی
  • نظارت دقیق سازمان امور مالیاتی به فعالیت های اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی
  • دسترسی به  گزارشات و معاملات فصلی مودیان مختلف توسط نهاد های اجرایی و نظارتی  
  • شناسایی مودیان و مشمولان فرار مالیاتی
  • توانایی شناسایی کتمان مالیاتی و پولشویی توسط بنگاه های اقتصادی

سامانه گزارش فصلی

مشمولان مالیات مکسوره در گزارش فصلی بایستی  برای ثبت و ارسال صورت معاملات فصلی در سامانه مودیان به روش زیر عمل نمایند.  در ابتدای کار مودیان موظف هستند در سامانه الکترونیکی مورد نظر به آدرس سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی tax.gov.ir  ثبت نام نموده و برای احراز هویت کد کاربری و کلمه عبور پنل کاربری خود را دریافت نمایند. سپس با مراجعه به پنل کاربری خود در زمان مقرر فرم های ثبت گزارش خرید و فروش، اطلاعات پیمانکار، اطلاعات کارفرما، مشخصات محصول، نوع کالای وارداتی یا صادراتی و... را درج کنند.

همچنین مشمولان ارائه دهنده  معاملات فصلی موظف هستند  تمام اطلاعات مالی خود را در پایان هر فصل در سایت سامانه معاملات فصلی ثبت نمایند و تنها یکبار پس از ثبت اطلاعات مالی خود می توانید گزارشات نسبت به ویرایش فرم اقدام کنید.

جرایم عدم ارسال گزارش فصلی

اگر شما جزو مواردی که مشمول معافیت گزارش فصلی نیستند و در مهلت مقرر شده نسبت به درج اطلاعات مالیاتی فصلی خود کوتاهی کرده اید؛ طبق قانون مشمول جرایم گزارش فصلی خواهید شد. مطابق ماده 10 قانون 169 مربوط به مالیات های مستقیم مشمولانی که  فهرست معاملات فصلی خود را حداکثر تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل به سازمان امور مالیاتی ارائه نکنند مشمول جریمه خواهند شد.  

برهمین اساس مشمولان ثبت گزارش فصلی در صورت بی توجهی به این امر  باید (2 %) مبلغ کل معامله‌ فصلی خود را به عنوان جریمه به حساب  سازمان امور مالیاتی کشور واریز نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله گزارش فصلی چیست؟ را مطالعه نمایید. 

ورود به سامانه ماده 169

برای وارد شدن به سامانه ماده 169 مالیاتی باید مراحل زیر را دنبال کنید:

  • مرورگر را باز کنید و در نوار جستجو عبارت "سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی" را وارد نمایید. سپس در نتایج جستجو، روی لینکی که آدرس آن tax.gov.ir می باشد کلیک کنید.
  • پس از ورود به صفحه اصلی سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی، گزینه "صورت معاملات فصلی الکترونیک" را انتخاب کنید.
  • در صفحه جدید، راهنمایی‌های مرتبط با سامانه معاملات فصلی را مطالعه کنید. پس از مطالعه این متن، دکمه "سامانه صورت معاملات" را فشار دهید.
  • در صفحه بعد، نام کاربری و کلمه عبوری که در هنگام ثبت نام در سایت عملیات الکترونیک مالیاتی دریافت کرده‌اید را در کادرهای مخصوص وارد کرده و پس از وارد کردن عبارت امنیتی، دکمه "ورود" را بزنید.
  • در حال حاضر شما وارد سامانه شده اید و می توانید به بخش های مختلف سامانه فصلی دسترسی داشته باشید. 

مهلت ارسال معاملات فصلی 1402

برای هر فصل، بعد از پایان آن فصل، مهلتی به مدت یک ماه و نیم (45 روز) برای ارسال گزارشات فصلی تعیین شده است. این مهلت برای تمام اشخاص، چه حقیقی و چه حقوقی، یکسان اعمال می‌شود. به طور دقیق‌تر، هر فرد مکلف است تا پایان یک ماه و نیم پس از اتمام هر فصل، گزارشات معاملات خود را به سازمان مالیاتی ارسال کند. در ادامه به مهلت ارسال گزارشات فصلی در فصول مختلف پرداخته خواهد شد.

با توجه به قوانین مربوط، مهلت ارسال لیست خرید و فروش در فصل تابستان هر سال، تا تاریخ 15 آبان ماه همان سال تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، مهلت ارسال معاملات فصلی برای دوره تابستان 1402 تا پایان روز دوشنبه 15 آبان ماه 1402 خواهد بود.

با توجه به قوانین مربوطه، مهلت قانونی ارسال صورت معاملات سه ماهه پاییز در هر سال، تا تاریخ 15 بهمن ماه تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، آخرین مهلت ارسال گزارشات فصلی برای دوره پاییز 1402، روز یکشنبه 15 بهمن ماه 1402 خواهد بود.

مهلت ارسال گزارشات فصلی برای فصل زمستان، تا پایان روز 15 اردیبهشت ماه سال بعد تعیین شده است. به عبارت دیگر، آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی برای دوره زمستان 1402، روز شنبه 15 اردیبهشت سال 1403 خواهد بود.

کلام آخر

شماران سیستم با چندین دهه تجربه در زمینه های مختلف مدیریت امور مالی، انجام فرایند های مربوط به امور مالیاتی می تواند خدمات مختلفی را در اختیار مدیران سازمان های مختلف قرار دهد. بنابراین مودیانی که موظف به پرداخت صورت های مختلف مالیاتی هستند و یا برای مدیریت امور مالی سازمان خود به سیستم های رایانه حسابداری نیاز دارند می توانند در 24 ساعت شبانه روز از خدمات گوناگون این مجموعه استفاده کنند.

محاسبه و ثبت مالیات مکسوره در گزارش فصلی توسط حسابداران با تجربه در سامانه اینترنتی سازمان امور مالیاتی  در کنار ارائه مشاوره توسط کارشناسان حوزه های مختلف مالی تنها بخشی از خدمات ویژه شماران سیستم برای کاربران خود است. بنابراین شما می توانید در هر ساعت از شبانه روز به صورت حضوری و آنلاین از مشاوران زبده این مجموعه  برای حل مشکلات حسابداری، امور مالی و بهبود مدیریت سازمانی خود استفاده نماید.