به گزارش «نود اقتصادی»، شاخص دسترسی به مسکن که از حاصل تقسیم بهای یک مسکن متوسط به کل درآمد خانوار در یکسال به دست میآید، طی سالهای اخیر (بهدلیل افزایش قیمت مسکن) افزایش یافته است. بهعبارتی، شرایط مساعد برای رسیدن به مسکن را از دست دادهایم، بنابراین بهرغم بهبود شاخصهای کیفی مسکن و نیز تولید و عرضه سالهای گذشته که منجر به نابسامانی شاخصها شده است، پدیده بدمسکنی بهطور چشمگیری قابل مشاهده است، بهطوری که حدود یکسوم جمعیت شهری کشور در سرپناه نامناسب (بافتهای فرسوده و سکونتگاههای غیررسمی) زندگی میکنند.
علاوهبر این اقشار کمدرآمد و خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی در مضیقه مسکن بهسر میبرند. کاهش درآمدهای نفتی و فزونی تقاضای سوداگری برای حفظ ارزش پول در مقاطعی از دهههای اخیر، منجر به افزایش قیمت مسکن شده و دشواری دسترسی به مسکن برای اقشار کمدرآمد و آسیبپذیر را تشدید کرده است. همچنین عدم افزایش درآمد خانوار متناسب با تورم عمومی طی سالهای گذشته از قدرت خرید خانوارها کاسته است، بهطوری که تنها طی سالهای 94 و 95، رشد درآمد واقعی خانوار به میزان بسیار اندکی مثبت بوده و در سالهای قبل از آن فاصله قابلتوجهی از تورم داشته است.
با بررسی ارقام خواهیم دید که مقدار این شاخص در سال 1371 عدد 6 بوده است. یعنی در سال 1371 کل درآمد سالانه یک خانوار حدود 354 هزار و 128 تومان و قیمت یک ملک 100 متری نیز دومیلیون و 170 هزار تومان بوده است. بر این اساس در همین سال قیمت یک واحد 100 متری 6.1 برابر کل درآمد یک خانوار شهری است.این شاخص تا سال 1380 به 4.3 و تا سال 1384 به 5.7 رسیده است. بهعبارت دیگر، در سال 1384 هر خانوار ایرانی با محاسبه قیمت یک واحد نمونه 100 مترمربعی شامل پنجمیلیون و 367 هزار تومان و درآمد سالانه خانوار نیز سهمیلیون و 330 هزار تومان بوده است. بر این اساس شاخص دسترسی خانوار به مسکن 5.7 بوده که این شاخص در سالهای اخیر حدود 5 تا 6 در نوسان بوده است.
شاخص دیگر در زمینه قدرت خرید مسکن، میزان «طول دوره انتظار برای خرید مسکن» است که همراه با شاخص «دسترسی به مسکن» محاسبه و سنجیده میشود. طول دوره انتظار به این معنی است که یک خانوار یا ذخیره یکسوم درآمد سالانه خانوار (سهم مسکن در سبد معشیت خانوار) چه مدت طول میکشد صاحب یک خانه شود.
بررسیها نشان میدهد در سال 1370 طول دوره انتظار خانهدار شدن خانوار در شهرهای کشور 19 سال بوده که این شاخص تا سال 1373 به عدد 14، تا سال 1380 به عد 13، تا سال 1385 به 17، تا سال 1392 به 21، تا سال 1396 به 15 و در حال حاضر نیز عدد 20 رسیده است. بهعبارت دیگر، اگر یک خانوار در سال 1397 از کل درآمد یکسال خود 33 درصد آن را ذخیره میکرد، او 20 سال آینده میتوانست خانهدار شود. این موارد نشان میدهد قدرت خرید خانوارهای شهری ایرانی برای خرید مسکن بهطور چشمگیری کاهش یافته است.
منبع:روزنامه فرهیختگان