«نود اقتصادی»- دکتر مهدی رباطی- مدیر عامل کارگزاری بورس بیمه ایران: هفته گذشته بازار سرمایه با وجود حمایتهای صندوق تثبیت، صندوق مشترک توسعه بازار، حقوقیهای بزرگ و همچنین فعالان با تجربه و حقیقی بازار، نزدیک به 30 هزار واحد ارزش خود را از دست داد. پیشتر بازار سهام به علت جو هیجانی که در شاخصهای 370 و 380 هزار واحدی تجربه میکرد مانع از اصلاح کوتاه مدت بازار شده بود.
لیکن با توجه به وقایع مربوط به ترور سردار شهید قاسم سلیمانی و هیجان کاذبی که در بازار چیره شد، منفی شدن بازار سرمایه طی هفته گذشته را درپی داشت. این التهاب البته با برنامه و سیاستهای حمایتی سازمان بورس همراه بود. تعطیلی روز دوشنبه معاملات بورس در کل کشور و همچنین تغییر دامنه نوسان از 5 به 2 درصد، افزایش حساب ارزش تضمین مشتریان از 50 به 60 درصد و همچنین تزریق نقدینگی به بازار توسط شرکتهای حقوقی، بخشی از سیاستهای اعمال شده نهاد نظارتی بازار سرمایه بود.
دوری از اتخاذ سیاست های مقطعی: البته ناگفته نماند اجرای از این دست سیاستها شاید بتواند به صورت مقطعی و به عنوان یک داروی آرام بخش در بازار عمل کند اما آنچه که پر واضح است نمیتواند به صورت بلند مدت جوابگوی نیاز بازار باشد.
از همین روی پیشنهاد میشود به منظور کنترل هیجان بازار در مرحله اول با هماهنگی بانک مرکزی شرایط پرداخت وام به شرکتهای کارگزاری تسریع و در گام بعدی با تصویب آییننامهایی امکان خرید سهام با کد شرکتهای کارگزاری را فراهم آورند. همچنین در این روند، سقف اعتباردهی به مشتریان حقیقی را در کارگزاریها از 10 درصد حقوق صاحبان سهام، افزایش داده به نحوی که کارگزاران بتوانند به مشتریان مورد وثوق خود اعتبار بیشتری اعطاء کنند. در مجموع با اجرای این چند سیاست پیشنهادی، میتوان انتظار داشت علاوه بر حمایتهای حقوقیهای بازار سرمایه از حمایتهای افراد حقیقی و کارگزاران فعال بازار، زمینههای بهبود فرآیند معاملات بازار سهام نیز فراهم آید.
تصمیمات احساسی جایی در بورس ندارد: سرمایهگذاری صحیح در بازارهای مالی، تحلیل منطقی و انتخاب زمان مناسب معاملات به معنای حرفهای بودن در بازار سرمایه است. باید سهام ارزنده و فرصت های بازار سرمایه را شناسایی کرد. واکنش بازار نسبت به تحولات اقتصادی و سیاسی طبیعی است اما آن فردی کسب سود خواهد کرد که نگاه بلند مدت، منطقی و متناسب با ریسک موجود را داشته باشد. سهم هایی با قیمت پایین تر از ارزش ذاتی خود، هنوز هم بخش جذابتر بازار سهام نسبت به بازارهای جانبی از جمله ارز و طلا هستند. تحلیل زمان مناسب خرید اقدامی است که همواره مورد توجه حقوقیها است، به همین علت آنان حامیان همیشگی بازار سرمایه در شرایط سخت هستند. باید توجه کرد حرفه ای بودن در بازار سرمایه یعنی تصمیم منطقی در زمان درست ، بر این اساس تصمیمات احساسی جایی در بازار سرمایه ندارد .
اصلاح لازم بود: اگر چه ریزش شاخص در هفته گذشته قابل توجه بود، اما مسئولان بازار، صندوق توسعه و صندوق تثبیت، حقوقیهای بازار حمایتهای خوبی انجام دادند. انتظار این است اگر این حمایتها ادامه داشته باشد و فضای سیاسی آرامتر شود (که به نظر میرسد حرکت در این مسیر مد نظر تمامی متولیان بورس است) ، بازار نیز کنترل و به تعادل برگردد. البته مشخص نیست که بازار چه زمانی به تعادل و رشد مناسب برسد. همچنین سرمایههایی که در بازار وجود دارد اگر بنیادی و ارزشمند باشد، با توجه به تورمی که با آن مواجه هستیم چندان در درازمدت ارزش خود را از دست نخواهند داد.
اگرچه این اصلاحات در بازار قابل پیشبینی بود، اما در این ایام بازار دچار هیجان است و شاخص کل هم به لحاظ تحلیل تکنیکال در مرحلهای بود که احتمال و نیاز به اصلاح داشت چراکه سرعت رشد و نسبت ریسک به بازده خیلی بالا رفته بود. بنابراین ریزش شاخص صرفاً به خاطر مسائل پیشآمده اخیر نبود و شاهد بودیم که با یک خبر ناگوار سریعاً واکنش نشان داد.
همچنین با توجه نوسانات شدید در بازار سرمایه اگر این اخبار بد نیز نمیآمد شاید این اصلاح به شکل آرامتر و در یک بازه زمانی طولانیتر انجام میشد .اما به هر حال، اصلاحات لازم بود چرا که به لحاظ تکنیکال شاخص بیش از حد رشد داشت و در یک مقطع زمانی کوتاهمدت هم این اتفاق رخ داد.